| 1. Nazwa obiektu: |
Ostańce wapienne na Górze Słupsko (Słupska) w Kostkowicach
|
| 2. Typ obiektu: |
elementy rzeźby - formy denudacyjne
|
| 3. Współrzędne GPS: |
Φ:
50° 35' 27,200"
Δ:
19° 34' 17,300"
|
| 4. Przynależność administracyjna: |
- śląskie - zawierciański - Kroczyce (gm. wiejska)
|
| 4.1 Miejscowość: |
Kostkowice
|
| 5. Kraina geograficzna: |
- Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
- Wyżyna Częstochowska
|
| 6. Opis lokalizacji obiektu: |
Góra Słupsko jest ostatnim od wschodu wzgórzem pasma Skałek Kroczyckich. Dojazd drogą krajową 78 do Kroczyc, następnie ul. Batalionów Chłopskich do Kostkowic. Dalej ulicami Wierzbową, Szkolną, Długą, następnie leśną ścieżką wspinającą się na Górę Słupsko. Można również podjechać od północy, od strony zalewu na rzece Białce w Dzibicach.
|
| 7. Forma własności terenu: |
prywatna
|
| 8. Nr i nazwa arkusza mapy: |
880 Pradła
|
| 1. Długość: | do: 150 m |
| 2. Szerokość: | do: 100 m |
| 3. Wysokość: | do: 15 m |
| 4. Powierzchnia: | brak |
| 5. Objętość: | brak |
| 6. Wysokość n.p.m.: | 362 m |
| 7. Inne mierzalne cechy: | brak |
| 1. Forma własności obiektu: | prywatna |
| 2. Status: | na obszarze chronionym |
| 3. Status - uwagi: | Park Krajobrazowy Orlich Gniazd |
| 4. Stan zachowania obiektu: | |
| 5. Położenie | na szlaku turystycznym |
| 6. Dostępność: | łatwo dostępny |
| 7. Ekspozycja: | dobrze wyeksponowany |
| 8. Ranga obiektu: | krajowa |
| 9. Uwagi o położeniu i dostępności: | Przez wzgórze biegnie zielony Szlak Rzędkowicki, drogą poniżej (nad zalewem) w odległości 160 m przebiega Trasa Rowerowa Hotelu Ostaniec |
| 10. Ocena atrakcyjności turystycznej: | |
| 11. Ocena atrakcyjności dydaktycznej: | |
| 12. Ocena atrakcyjności naukowej: | |
| 13. Ogólna ocena atrakcyjności obiektu: | Na szczycie Góry Słupsko znajduje się grupa skał, w zachodniej części o amfiteatralnym układzie. Najciekawsze z nich to Wielbłąd I i Wielbłąd II na polance na szczycie. Ze skał roztacza się wspaniały widok na okolicę. Poniżej góry znajduje się kompleks 4 zbiorników wodnych położonych w miejscowości Dzibice. W okresie letnim największy zalew zamienia się w kąpielisko. Jest to atrakcyjne miejsce również dla wędkarzy i osób szukających wypoczynku na łonie natury. Na Górze Słupsko znaleziono ślady aktywności człowieka od środkowego paleolitu do wczesnego średniowiecza. Wystepuje tu kilka schronisk skalnych: Schronisko Dolne w Słupsku I (J.Cz.III-06.47), Schronisko Dolne w Słupsku II (J.Cz.III-06.48), Schronisko Górne w Słupsku (J.Cz.III-06.46) i Krzemienny Okap w Słupsku (J.Cz.III-06.45). |
| 14. Pozostałe uwagi: | W partii szczytowej Góry Słupsko w Skałach Kroczyckich znajdowało się wielokulturowe grodzisko typu wyżynnego. Jest to jedno z największych na Jurze grodzisk. Posiadało dość solidną budowę i umocnienia. Było trudno dostępne od północy, gdyż opierało się w tym miejscu o urwisko skalne. Od południa grodzisko chronił pierścień podwójnych wałów rozdzielonych fosą. Brak jest danych na temat naukowych badań grodziska. Na szczycie Góry Słupsko zlokalizowano także stanowisko archeologiczne mieszczące się w jaskini. Na stanowisku tym uzyskano wiele zabytków krzemiennych, ceramiki i kości zwierzęcych. |
| 1. Regiony strukturalne Polski: |
- monoklina śląsko-krakowska i strefa opolska
|
| 2. Wiek geologiczny: | |
| 3.1 Litologia: | |
| 3.2 Forma rzeźby terenu: | |
| 3.3 Geneza: | |
| 4. Opis geostanowiska: | W okresie górnej jury (161-146 mln lat temu) na szelfie położonym na północ od Oceanu Tetydy (obecnie na obszarze dzisiejszej Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej) istniało morze, w którym w warunkach ciepłego klimatu osadzały się wapienie. Można wyróżnić trzy główne typy litologiczne tych osadów: wapienie skaliste, płytowe i gruboławicowe. Istniały tu wtedy szczególne warunki do rozwoju budowli węglanowych zwanych biohermami, przypominających rafy, ale konstruowanych nie przez korale, lecz przede wszystkim przez gąbki. Istotną rolę odegrały również sinice (stromatolity, onkoidy) i bakterie. Spotyka się w nich także takie organizmy jak małże, ramienionogi, serpule, mszywioły, rzadziej amonity, belemnity, szkarłupnie, kraby i in. Poza skamieniałościami ważnym składnikiem mineralnym w utworach biohermalnych jest matriks mikrytowy (mikrokrystaliczne spoiwo kalcytowe). Tego typu osady węglanowe stały się głównym budulcem masywnych, bardzo twardych i zwięzłych wapieni skalistych, charakteryzujących się brakiem widocznego warstwowania. Takie struktury organicznego pochodzenia, podobnie jak rafy, przybierały kopcopodobne lub soczewkowate formy rozwijające się prawdopodobnie na wyniesionych fragmentach dna morskiego. W otoczeniu bioherm powstawały głównie wapienie płytowe, najmniej odporne na wietrzenie i erozję.
W trzeciorzędzie, w warunkach lądowych procesy denudacyjne doprowadziły do odsłonięcia wapieni jurajskich i wypreparowania wapieni skalistych spośród mniej odpornych typów wapieni. Obecnie tworzą one charakterystyczne dla Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej różnego rodzaju formy skalne. Skały wbudowane w system obronny grodziska są jednymi z licznych ostańców zbudowanych z wapieni skalistych jury górnej i jak w wielu przypadkach na całej jurze krakowsko-częstochowskiej zostały wykorzystane dla podniesienia walorów obronnych osady. |
| 1. Opracowanie: |
|
| 2. Aktualizacje: |
brak aktualizacji |
| Autor | Tytuł | Publikacja | Rok wydania | Uwagi | ISBN | | Dariusz Orman | SŁUPSKO k. Kostkowic | http://www.it-jura.pl/pl/grody.php?go=slupsko | | strona internetowa IT-JURA.PL informator turystyczny | | | Paweł Haciski | JURA 2 | RING GÓRY | 2009 | | 978-83-908472-8-3 |
|
Φ: 50,590889 Δ: 19,571472