| 1. Nazwa obiektu: |
Skała Samcowizna (Markowa) w Suliszowicach
|
| 2. Typ obiektu: |
elementy rzeźby - formy denudacyjne
|
| 3. Współrzędne GPS: |
Φ:
50° 40' 44,700"
Δ:
19° 21' 40,800"
|
| 4. Przynależność administracyjna: |
- śląskie - myszkowski - Żarki
|
| 4.1 Miejscowość: |
Suliszowice
|
| 5. Kraina geograficzna: |
- Wyżyna Częstochowska
- Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
|
| 6. Opis lokalizacji obiektu: |
Od strony Żarek czy Janowa jedzie się drogą wojewódzką nr 793. Należy z niej skręcić na NW (drogowskaz na Suliszowice). W Suliszowicach za zabudowaniami a przed lasem skręcamy w prawo w polną drogę. Dobrze widoczna skała stoi w polu w odległości 230 m od drogi. Można dojechać również od strony Częstochowy czy Katowic trasą A1. Z A1 zjeżdżamy na Kielce i jedziemy drogą nr 46 do Olsztyna i dalej za znakami do Biskupic. Przejeżdżamy Biskupice kierując się na Zaborze, dalej prosto do Suliszowic. W Suliszowicach skręcamy w lewo i dalej tak jak od strony Żarek.
|
| 7. Forma własności terenu: |
prywatna
|
| 8. Nr i nazwa arkusza mapy: |
879 Żarki (Myszków)
|
Obiekty w serwisie Jaskinie Polski CBDG powiązane z tym geostanowiskiem:
Brama Suliszowicka
| 1. Długość: | do: 15 m |
| 2. Szerokość: | do: 11 m |
| 3. Wysokość: | do: 10 m |
| 4. Powierzchnia: | brak |
| 5. Objętość: | brak |
| 6. Wysokość n.p.m.: | 405 m |
| 7. Inne mierzalne cechy: | brak |
| 1. Forma własności obiektu: | prywatna |
| 2. Status: | na obszarze chronionym |
| 3. Status - uwagi: | Park Krajobrazowy Orlich Gniazd |
| 4. Stan zachowania obiektu: | |
| 5. Położenie | na uboczu |
| 6. Dostępność: | łatwo dostępny |
| 7. Ekspozycja: | dobrze wyeksponowany |
| 8. Ranga obiektu: | lokalna |
| 9. Uwagi o położeniu i dostępności: | Najbliżej biegnie pieszy Szlak Warowni Jurajskich - około 350 m na wschód, a drogą przez wieś 500 m na zachód przebiega Jurajski Szlak Rowerowy Orlich Gniazd |
| 10. Ocena atrakcyjności turystycznej: | |
| 11. Ocena atrakcyjności dydaktycznej: | |
| 12. Ocena atrakcyjności naukowej: | |
| 13. Ogólna ocena atrakcyjności obiektu: | Jest to niewielka, ale ciekawa skała ze skalną bramą. Właściwie to do niej najbardziej pasowałaby nazwa "Dziurawa" albo "Płaska" ze względu na płaską ścianę od strony północnej, na której znajduje się kilka dróg wspinaczkowych. |
| 14. Pozostałe uwagi: | Skały w okolicach Suliszowic mają w literaturze wyjątkowo zmienne nazwy. Opisywana powyżej skała zależnie od źródła przyjmuje nazwę Samcowizna lub Markowa, natomiast według starych map topograficznych nazwy te są przypisane do innych skał. W nazewnictwie oparłem się na wydawnictwie Pawła Haciskiego - JURA1. |
| 1. Regiony strukturalne Polski: |
- monoklina śląsko-krakowska i strefa opolska
|
| 2. Wiek geologiczny: | |
| 3.1 Litologia: | |
| 3.2 Forma rzeźby terenu: | |
| 3.3 Geneza: | |
| 4. Opis geostanowiska: | W okresie górnej jury (161-146 mln lat temu) na szelfie położonym na północ od Oceanu Tetydy (obecnie na obszarze dzisiejszej Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej) istniało morze, w którym w warunkach ciepłego klimatu osadzały się wapienie. Można wyróżnić trzy główne typy litologiczne tych osadów: wapienie skaliste, płytowe i gruboławicowe.
Istniały tu wtedy szczególne warunki do rozwoju budowli węglanowych zwanych biohermami, przypominających rafy, ale konstruowanych nie przez korale, lecz przede wszystkim przez gąbki. Istotną rolę odegrały również sinice (stromatolity, onkoidy) i bakterie. Spotyka się w nich także takie organizmy jak małże, ramienionogi, serpule, mszywioły, rzadziej amonity, belemnity, szkarłupnie, kraby i in. Poza skamieniałościami ważnym składnikiem mineralnym w utworach biohermalnych jest matriks mikrytowy (mikrokrystaliczne spoiwo kalcytowe). Tego typu osady węglanowe stały się głównym budulcem masywnych, bardzo twardych i zwięzłych wapieni skalistych, charakteryzujących się brakiem widocznego warstwowania. Takie struktury organicznego pochodzenia, podobnie jak rafy, przybierały kopcopodobne lub soczewkowate formy rozwijające się prawdopodobnie na wyniesionych fragmentach dna morskiego. W otoczeniu bioherm powstawały głównie wapienie płytowe, najmniej odporne na wietrzenie i erozję.
W trzeciorzędzie, w warunkach lądowych procesy denudacyjne doprowadziły do odsłonięcia wapieni jurajskich i wypreparowania wapieni skalistych spośród mniej odpornych typów wapieni. Obecnie tworzą one charakterystyczne dla Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej różnego rodzaju formy skalne. Skały w Suliszowicach są jednymi z licznych przykładów ostańców zbudowanych z wapieni skalistych jury górnej. |
| 1. Opracowanie: |
|
| 2. Aktualizacje: |
brak aktualizacji |
| Autor | Tytuł | Publikacja | Rok wydania | Uwagi | ISBN | | Paweł Haciski | JURA 1 | RING GÓRY | 2009 | | 978-83-908472-4-8 | | Poznaj moją małą Ojczyznę. Blog przedstawiający ciekawe miejsca znajdujące się w okolicy Częstochowy. | http://okoliceczestochowy.blogspot.com/2014/02/suliszowice-skaki.html | | skała opisywana jako Markowa | |
|
Φ: 50,679083 Δ: 19,361333