KDG: Rezerwat Gagaty Sołtykowskie

Informacje ogólne Cechy fizyczne Stan aktualnyCharakterystyka geologicznaDokumentacja graficzna Opracowanie BibliografiaMapa Polski

1. Regiony strukturalne Polski:	Góry Świętokrzyskie (antyklinorium świętokrzyskie)
2. Wiek geologiczny:	jura dolna
3.1 Litologia:	Iłowce
3.2 Forma rzeźby terenu:	inne
3.3 Geneza:	bagienna
4. Opis geostanowiska:	Rezerwat geologiczny "Gagaty Sołtykowskie" jest dawną glinianką. Nazwa pochodzi od występujących w nim gagatów - odmiany węgla grunatnego stosowanej w jubilerstwie. Odsłaniają się tu kontynentalne osady iłowcowo-mułowcowo- piaszczyste, powstałe w korytach i poza korytami rzek oraz w jeziorach ibagnach równi zalewowej, jaka utworzyła się tu na początku jury. Charakter środowiska równi aluwialnej kształtował wraz z klimatem i szatą roślinną warunki rozwoju bogatego paleoekosystemu Sołtykowa (Pieńkowski, 2009a). Dotychczas znaleziono tu 29 różnych gatunków roślin, wśród których dominują skrzypy i paprocie zasiedlające tereny wilgotne i bagniste. Wyżej położone, suchsze obszary porastały rośłiny iglaste (Hirmerella), tworzące lasy, które, w okresach suchych, niszczone były przez pożary, o czym świadczy obencość w osadzie węgli drzewnych (Reymanówna, 1991, Wcisło-Luraniec, 1991). Szczątki fauny, znajdowanej w odsłonięciu, są bardzo liczne. Wśród bezkręgowcow najlicznej wystepują małże Unionacea (Pieńkowski, 2004), małżoraczki słodkowodne (Karaszewski & Kopik, 1970) i chrząszcze (Węgierek & Zherikhin, 1997). Obecność innych owadów, pierścienic i ślimaków stwierdzono na podstawie śladów ich działalności życiowej (Pieńkowski & Niedźwiedzki, 2009, Pieńkowski & Uchman, 2009). Kręgowce, oznaczone na podstawie tropów, należą do dinozaurów i wczesnych ssaków. Stwierdzono tu tropy małych i średnich dinozaurów ptasiomiednicznych (Anomoepus), małych i średnich dinozaurów drapieżnych (Grallator, Anchisauripus), dużych zauropodów (Parabrontopodus), dużych i gigantycznych teropodów (Kayentapus), gigantycznych allozauroidów lub ceratozauroidów (Megalosauripus) (Pieńkowski & Gierliński, 1987, Gierliński, 1991, 1994, Gierliński & Sawicki, 1998, Gierliński & Niedźwiedzki, 2002, Gierliński & Pieńkowski, 1999, Gierliński & in., 2001, Niedźwiedzki & Niedźwiedzki, 2004, Gierliński & in., 2004, Pienkowski, 2009a). Znaleziono tu również skamieniałe gniazdo zauropodów (Pienkowski 1998, 2009b).

Zdjęcia	Tytuł	Autor	Data wyk.
TYTUŁ ZDJĘCIA: Fot. 1. Ogólny widok rezerwatu "Gagaty Sołtykowskie" (część centralna) AUTOR: Mader Anna DATA WYKONANIA: 15.05.2009	Fot. 1. Ogólny widok rezerwatu "Gagaty Sołtykowskie" (część centralna)	Mader Anna	15.05.2009
TYTUŁ ZDJĘCIA: Fot. 2. Ogólny widok rezerwatu "Gagaty Sołtykowskie" (część zachodnia) AUTOR: Mader Anna DATA WYKONANIA: 15.05.2009	Fot. 2. Ogólny widok rezerwatu "Gagaty Sołtykowskie" (część zachodnia)	Mader Anna	15.05.2009
TYTUŁ ZDJĘCIA: Fot. 3. Powierzchnia ławicy piaskowca z tropami dinozaura. AUTOR: Trela Wiesław DATA WYKONANIA: 15.05.2009	Fot. 3. Powierzchnia ławicy piaskowca z tropami dinozaura.	Trela Wiesław	15.05.2009
TYTUŁ ZDJĘCIA: Fot. 4. Okaz piaskowca z odciskami roślin AUTOR: Trela Wiesław DATA WYKONANIA: 15.05.2009	Fot. 4. Okaz piaskowca z odciskami roślin	Trela Wiesław	15.05.2009

Autor	Tytuł	Publikacja	Rok wydania	Uwagi	ISBN
Gierliński G.	New dinosaur ichnotaxa from the Early Jurassic of the Holy Cross Mountains, Poland.	Palaeogeogr. Palaeoclim. Palaeoecol., 85: 137-148.	1991
Gierliński G.	Early Jurassic theropod tracks with the metatarsal impressions.	Przeglad Geol., 42/4: 280-284.	1994
Gierliński G. & Niedźwiedzki G.	Enigmatic dinosaur footprints from the Lower Jurassic of Poland.	Geol. Quart., 46/4: 467-472.	2002
Gierliński G., Niedźwiedzki G. & Pieńkowski G.	Gigantic footprint of theropod dinosaur in the early Jurassic of Poland.	Acta Palaeont. Pol., 46: 441-446	2001
Gierliński G., Niedźwiedzki G. & Pieńkowski G.	Tetrapod track assemblage in the Hettangian of Sołtyków, Poland, and its palaeoenvironmental background.	Ichnos, 11/3-4: 195-213	2004
Gierliński G. & Pieńkowski G.	Dinosaur track assemblages from the Hettangian of Poland.	Geol. Quart., 43/3: 329-346	1999
Gierliński G. & Sawicki G.	New sauropod tracks from the Lower Jurassic of Poland.	Geol. Quart., 42/4: 477-480	1998
Karaszewski W. & Kopik J.	Dolna jura. W: Stratygrafia mezozoiku w obrzeżeniu Gór Świętokrzyskich.	Prace Inst. Geol., 56: 65-98	1970
Niedźwiedzki G. & Niedźwiedzki D.	Nowe znaleziska tropów dinozaurów ze śladem śródstopia z dolnej jury Gór Świętokrzyskich.	Przegląd Geol., 52: 237-242	2004
Pieńkowski G.	Dinosaur nesting ground from the Early Jurassic fluvial deposits, Holy Cross Mountains (Poland).	Geol. Quart., 42/4: 461-476	1998
Pieńkowski G.	Sołtyków - unikalny zapis paleoekologiczny wczesnojurajskich utworów kontynentalnych.	Tomy Jurajskie, 2: 137-152	2004
Pieńkowski G.	The Kamienna Valley Geopark - more than dinosurs.	Przegląd Geol., 56/8: 629-638	2008
Pieńkowski G.	Sołtyków i Niekłań - Zapis sedymentacyjny i palaeoekologiczny wczesnojurajskich utworów kontynentalnych oraz marginalno-morskich.	Trela W. & Złonkiewicz Z. (red.): Perspektywy rozwoju geoparków w regionie świętokrzyskim. Wyd. Kieleckie Towarzystwo Naukowe	2009		978-83-60777-25-1
Pieńkowski G. & Gierliński G.	New finds of dinosaur footprints in Liassic of the Holy Cross Mts. and its palaeoenvironmental background.	Przegląd Geol., 35/4: 199-205	1987
Pieńkowski G. & Niedźwiedzki G.	Invertebrate trace fossil assemblages from the Lower Hettangian of Sołtyków, Holy Cross Mountains, Poland.	Proc. 7 Intern. Congr. on the Jurassic System, 16-18 Sept. 2006, Kraków, Poland, Volumina Jurassica VI: 89-104	2009
Pieńkowski G. & Uchman A.	Ptychoplasma conica isp. nov. - a new bivalve locomotion trace from the Lower Jurassic (Hettangian) alluvial sediments of Sołtyków, Holy Cross Mountains, Poland.	Geol. Quart., 53/4: 397-406	2009
Reymanówna M.	Two conifers from the Liassic flora of Odrowąż in Poland.	Kovar-Eder J. (red. ): Palaeovegetational development in Europe and regions relevant to its palaeofloristic evolution. Proc. Pan-Europaen Palaeobot. Conf., 19-23 Sept. Vienna: 307-310	1991
Wcisło-Luraniec E.	Flora from Odrowąż in Poland - a typical Lower Liassic Europaen flora.	Ibidem: 311-313	1991
Węgierek P. & Zherikhin V.	An Early Jurassic insect fauna in the Holy Cross Mountains.	Acta Palaeont. Pol., 42: 539-543	1997

1. Nazwa obiektu:	Rezerwat Gagaty Sołtykowskie
2. Typ obiektu:	pozostałości górnictwa
3. Współrzędne GPS:	Φ: 51° 08' 49,500" Δ: 20° 39' 43,000"
4. Przynależność administracyjna:	świętokrzyskie - konecki - Stąporków
4.1 Miejscowość:	Sołtyków
5. Kraina geograficzna:	Garb Gielniowski Góry Świętokrzyskie
6. Opis lokalizacji obiektu:	2 km w kierunku NW od stacji kolejowej Sołtyków (lokalna linia kolejowa Skarżysko-Kamienna - Końskie); 2 km w kierunku NW od przystsanku autobusowego w Piętach (droga wojewódzka między Płaczkowem a Odrowążem oraz 2 km w kierunku SE od przystanku autobusowego w Wólce Plebańskiej (droga lokalna między Odrowążem a Niekłaniem Małym).
7. Forma własności terenu:	skarb państwa
8. Nr i nazwa arkusza mapy:	Błąd !! Brak przypisanego arkusza MAPY !!

1. Długość:	brak
2. Szerokość:	brak
3. Wysokość:	brak
4. Powierzchnia:	130000 m2 (13,000 ha)
5. Objętość:	brak
6. Wysokość n.p.m.:	300 m
7. Inne mierzalne cechy:	brak

1. Forma własności obiektu:	skarb państwa
2. Status:	na obszarze chronionym
3. Status - uwagi:	brak
4. Stan zachowania obiektu:	zadowalający
5. Położenie	na uboczu
6. Dostępność:	łatwo dostępny
7. Ekspozycja:	dobrze wyeksponowany
8. Ranga obiektu:	krajowa
9. Uwagi o położeniu i dostępności:	brak
10. Ocena atrakcyjności turystycznej:
11. Ocena atrakcyjności dydaktycznej:
12. Ocena atrakcyjności naukowej:
13. Ogólna ocena atrakcyjności obiektu:	Rezerwat jest bardzo atrakcyjnym stanowiskiem, pod względem dydaktycznym i naukowym, poniewaz stanowi unikatowy zapis kopalnego ekosystemu wczesnojurajskiego równi aluwialnej. Bogactwo wystepujących tu szczątków flory i fauny oraz tropy i gniazda dinozaurów czynią z rezerwatu unikatowe "okno" na wczesnojurajski świat.
14. Pozostałe uwagi:	brak

1. Opracowanie:	Anna Mader
2. Aktualizacje:	brak aktualizacji

001168 : Rezerwat Gagaty Sołtykowskie