| 1. Nazwa obiektu: |
Jaskinia Wiślańska
|
| 2. Typ obiektu: |
elementy rzeźby - formy denudacyjne
|
| 3. Współrzędne GPS: |
Φ:
49° 39' 54,705"
Δ:
18° 57' 26,401"
|
| 4. Przynależność administracyjna: |
- śląskie - cieszyński - Brenna (gm. wiejska)
|
| 4.1 Miejscowość: |
Brenna-Leśnica
|
| 5. Kraina geograficzna: |
|
| 6. Opis lokalizacji obiektu: |
Jaskinia znajduje się na zachodnim stoku grzbietu Malinowskiej Skały, około 400 m na zachód od Przełęczy Salmopolskiej, poniżej drogi Wisła-Szczyrk.
|
| 7. Forma własności terenu: |
skarb państwa
|
| 8. Nr i nazwa arkusza mapy: |
1028 Wisła
|
Obiekty w serwisie Jaskinie Polski CBDG powiązane z tym geostanowiskiem:
Jaskinia Wiślańska
| 1. Długość: | od: 120 m do: 120 m |
| 2. Szerokość: | od: 5 m do: 50 m |
| 3. Wysokość: | do: 41 m |
| 4. Powierzchnia: | 4000 m2 |
| 5. Objętość: | brak |
| 6. Wysokość n.p.m.: | 860 m |
| 7. Inne mierzalne cechy: | Długość korytarzy Jaskini Wiślańskiej: 2275 m, deniwelacja 41 m (+3,5 m, - 37,5 m). |
| 1. Forma własności obiektu: | skarb państwa |
| 2. Status: | poza obszarem chronionym |
| 3. Status - uwagi: | brak |
| 4. Stan zachowania obiektu: | |
| 5. Położenie | na uboczu |
| 6. Dostępność: | wymagający specjalistycznego sprzętu |
| 7. Ekspozycja: | dobrze wyeksponowany |
| 8. Ranga obiektu: | międzynarodowa |
| 9. Uwagi o położeniu i dostępności: | Jaskinia położona poza szlakiem, ale w pobliżu (100-200 m) drogi Wisła-Szczyrk. Jaskinia bardzo trudna do eksploracji (ciasne przejścia, miejscami konieczność użycia technik wspinaczkowych) i wymagająca specjalnego wyposażenia (hełm, kombinezon, źródło światła, miejscami sprzęt wspinaczkowy). |
| 10. Ocena atrakcyjności turystycznej: | |
| 11. Ocena atrakcyjności dydaktycznej: | |
| 12. Ocena atrakcyjności naukowej: | |
| 13. Ogólna ocena atrakcyjności obiektu: | Ze względu na wielkość oraz wyniki wstępnych obserwacji naukowych wskazujące na duże możliwości badawcze (geologiczno-geomorfologiczne) obiekt uznać należy za bardzo ważny pod względem naukowym. Ze względu na trudności techniczne eksploracji jaskinia nie nadaje się jednak do udostępnienia turystycznego. |
| 14. Pozostałe uwagi: | brak |
| 1. Regiony strukturalne Polski: | |
| 2. Wiek geologiczny: | |
| 3.1 Litologia: |
- Piaskowce i łupki (flisz)
|
| 3.2 Forma rzeźby terenu: | |
| 3.3 Geneza: | |
| 4. Opis geostanowiska: | Jaskinia występuje w gruboławicowych piaskowcach warstw godulskich górnych (kreda górna). Stanowi labiryntowy system korytarzy rozwinięty w obrębie osuwiska powstałego w wyniku grawitacyjnego rozpadu stoku górskiego. W górnej, północno-wschodniej części jaskini (w sąsiedztwie otworu) dominują ciasne korytarze wykształcone pomiędzy niezbyt dużymi blokami skalnymi (jaskinia typu blokowiskowego - talus type cave). Niżej występują ciągi większych i wyższych pustek rozwinięte wzdłuż spękań ciosowych. Ich położenie wskazuje na rozpad stoku na kilka dużych pakietów o wydłużeniu mniej więcej równoległym do jego rozciągłości (patrz plan jaskini). Lokalnie (część NW) ciągi wygięte są w kierunku spadku stoku, sugerując cyrkularny charakter ruchu osuwiskowego i powstanie w przyszłości amfiteatralnej niszy osuwiskowej.
Na ścianach jaskini obserwuje się tzw. struktury żebrowe, świadczące o naprężeniach tektonicznych (równoległych do spękań) występujących przed ich otwarciem a także ślady grawitacyjnego poślizgu mas skalnych. W jaskini napotkano też niewielkie, lecz zróżnicowane wtórne formy mineralne: a) nieregularne stalaktyty i polewy zbudowane z opalu i amorficznej substancji, które mają niekiedy rdzeń zbudowany z materii organicznej, b) pokrywy kilkumilimetrowych grzybkowych wyrostków kalcytowych, c) naskorupienia drobnych (1-3 mm) kryształków gipsu. Datowania radiowęglowe substancji organicznej z trzech stalaktytów wskazują na wiek 2,5-10 tys. lat, co sugeruje stosunkowo znaczny, wczesnoholoceński lub nawet późnoplejstoceński wiek ruchów masowych, które doprowadziły do powstania osuwiska.
Jaskinia Wiślańska jest najdłuższą jaskinią zewnętrznych Karpat zachodnich i prawdopodobnie najdłuższą jaskinią w skałach niekrasowiejących Europy środkowej. Odkryto ją jesienią 2003 r., jednak główny etap jej eksploracji przypadł na lata 2006-2009. Badania geologiczno-geomorfologiczne, rozpoczęte w jaskini oraz w obrębie otaczającego ją osuwiska w 2007 r. i nadal kontynuowane, zmierzają do rozpoznania struktury stoku oraz wieku i charakteru ruchów masowych. |
Kliknij na zdjęciu aby obejrzeć je w powiększeniu.
| Zdjęcia | Tytuł | Autor | Data wyk. |
TYTUŁ ZDJĘCIA: Jaskinia Wiślańska - plan (wg: Szura 2009); objaśnienia oznaczeń: 1 - kontur zewnętrzny jaskini, 2 - kontur korytarza jaskiniowego nakładającego się w planie poziomym na inne korytarze
AUTOR: Urban Jan
DATA WYKONANIA: 2010-06-15
| Jaskinia Wiślańska - plan (wg: Szura 2009); objaśnienia oznaczeń: 1 - kontur zewnętrzny jaskini, 2 - kontur korytarza jaskiniowego nakładającego się w planie poziomym na inne korytarze | Urban Jan | 2010-06-15 |
TYTUŁ ZDJĘCIA: Jaskinia Wiślańska - charakterystyczny, wysoki korytarz głębszej części jaskini, wycięty wzdłuż powierzchni spękań ciosowych z niewielkimi żebrami tektonicznymi
AUTOR: Urban Jan
DATA WYKONANIA: 2007-07-05
| Jaskinia Wiślańska - charakterystyczny, wysoki korytarz głębszej części jaskini, wycięty wzdłuż powierzchni spękań ciosowych z niewielkimi żebrami tektonicznymi | Urban Jan | 2007-07-05 |
TYTUŁ ZDJĘCIA: Jaskinia Wiślańska - żebra na powierzchni ściany korytarza jaskini wskazują na naprężenia tektoniczne styczne (równoległe) do powierzchni ciosu występujące przed otwarciem się spękania ciosowego
AUTOR: Urban Jan
DATA WYKONANIA: 2007-07-05
| Jaskinia Wiślańska - żebra na powierzchni ściany korytarza jaskini wskazują na naprężenia tektoniczne styczne (równoległe) do powierzchni ciosu występujące przed otwarciem się spękania ciosowego | Urban Jan | 2007-07-05 |
TYTUŁ ZDJĘCIA: Jaskinia Wiślańska - stalaktyt zbudowany z substancji krzemionkowej i amorficznej z rdzeniem organicznym (próbka pobrana do datowania radiowęglowego)
AUTOR: Urban Jan
DATA WYKONANIA: 2007-09-15
| Jaskinia Wiślańska - stalaktyt zbudowany z substancji krzemionkowej i amorficznej z rdzeniem organicznym (próbka pobrana do datowania radiowęglowego) | Urban Jan | 2007-09-15 |
TYTUŁ ZDJĘCIA: Jaskinia Wiślańska - kilkumilimetrowe kalcytowe „grzybki” na powierzchni skalnej
AUTOR: Urban Jan
DATA WYKONANIA: 2007-09-15
| Jaskinia Wiślańska - kilkumilimetrowe kalcytowe „grzybki” na powierzchni skalnej | Urban Jan | 2007-09-15 |
TYTUŁ ZDJĘCIA: Jaskinia Wiślańska - wysoki korytarz głębszej części jaskini (tzw. Wyśnie Dno: -28,0 m), wycięty wzdłuż płaszczyzn spękań ciosowych oraz nierównych spękań odpężeniowych indukowanych przez naprężenia rozciągające (tensyjnie)
AUTOR: Urban Jan
DATA WYKONANIA: 2007-07-05
| Jaskinia Wiślańska - wysoki korytarz głębszej części jaskini (tzw. Wyśnie Dno: -28,0 m), wycięty wzdłuż płaszczyzn spękań ciosowych oraz nierównych spękań odpężeniowych indukowanych przez naprężenia rozciągające (tensyjnie) | Urban Jan | 2007-07-05 |
| 1. Opracowanie: |
|
| 2. Aktualizacje: |
brak aktualizacji |
| Autor | Tytuł | Publikacja | Rok wydania | Uwagi | ISBN | | Mysłajek R., Szura C., Figura M. | Zimowe spisy nietoperzy w Beskidzie Śląskim w latach 2007-2008 | Nietoperze 9, 2: 121-131 | 2008 | | | | Szura C. | Eksploracja oraz dokumentacja Jaskini Wiślańskiej | Szelerewicz M., Urban J., Dobrowolski R. (red.). Materiały 43. Sympozjum Speleologicznego, 16-18.10.2009, Zamość. Sekcja Speleol. PTP im. Kopernika, Kraków: 80-81 | 2009 | | 978-83-61191-24-7 | | Szura C. | Jaskinia Wiślańska – fliszowy gigant w natarciu | Jaskinie 3 (56): 19-21 | 2009 | plan i krótki opis jaskini | | | Urban J., Margielewski W., Schejbal-Chwastek M., Szura C. | Speleothems in some caves of the Beskidy Mts., Poland | Nature Conservation 63: 109-117 | 2007 | | 1643-9252 |
|
Φ: 49,665196 Δ: 18,957334