KDG: Jaskinia Zbójecka na Łopieniu

Podgląd karty:

Drukuj

001527 : Jaskinia Zbójecka na Łopieniu

Informacje ogólne Cechy fizyczne Stan aktualnyCharakterystyka geologicznaDokumentacja graficzna Opracowanie BibliografiaMapa Polski

1. Regiony strukturalne Polski:	Karpaty zewnętrzne
2. Wiek geologiczny:	czwartorzęd paleogen
3.1 Litologia:	Piaskowce i łupki (flisz)
3.2 Forma rzeźby terenu:	jaskinia
3.3 Geneza:	grawitacyjna
4. Opis geostanowiska:	Jaskinia występuje w obrębie gruboławicowych piaskowców formacji magurskiej jednostki magurskiej (eocen-oligocen). Powstała w rezultacie grawitacyjnego ruchu mas skalnych na stoku górskim i stanowi labiryntowy system połączonych z sobą pustek pomiędzy wielkimi blokami i pakietami skalnymi występujący w obrębie koluwium (jęzora) osuwiskowego. Koluwium położone jest poniżej niewielkiej, kilkumetrowej skarpy osuwiskowej i powyżej następnego załomu stoku. Wielkie i mniejsze bloki skalne osuwiska uległy bardzo różnym przemieszczeniom – przechyłowi i rotacji (wokół osi poziomych, obrotowi (wokół osi pionowej), translacji poziomej i pionowej, wobec czego korytarze jaskini mają bardzo nieregularny kształt oraz przebieg (poziomy, pionowy, pochyły) i przechodzą miejscami w kilka większych sal o rozmiarach poziomych rzędu 3-6 m oraz wysokości 2-10 m. Pustki jaskini tworzą bardzo gęstą sieć, co powoduje, iż system o długości ponad 400 m ma rozciągłość dziesięciokrotnie mniejszą (40 m), zaś szerokość i głębokość ponad dwudziestokrotnie mniejsze. Jaskinia jest jednym z najbardziej typowych przykładów jaskiń niekrasowych nazwanych w klasyfikacji J. Vitka talus type. W jaskini występują nacieki: niewielki stalaktyt oraz polewy, których charakter mineralny nie jest jeszcze znany. Jaskinia Zbójecka, zwana też Grotą Zbójnicką wzmiankowana była w przewodnikach K. Sosnowskiego w pierwszej połowie XX w., nie została jednak odnaleziona w połowie tego wieku przez K. Kowalskiego, który uznał ją za zasypaną. Była jednak w tym czasie kilkukrotnie penetrowana, o czym świadczą napisy ryte i wykonane węglem drzewnym na ścianach. Powtórnie odkryta w 1997 r. została skartowana a następnie jeszcze kilkukrotnie odkrywano w niej nowe korytarze. W jaskini występuje największa zimowa kolonia nietoperzy w polskich Beskidach reprezentowana przez rzadki gatunek podkowca małego i w związku z tym obowiązują w niej ograniczenie wstępu zwłaszcza w okresie zimowym (krata).

Kliknij na zdjęciu aby obejrzeć je w powiększeniu.

Zdjęcia	Tytuł	Autor	Data wyk.
TYTUŁ ZDJĘCIA: Jaskinia Zbójecka (Grota Zbójnicka) w Łopieniu - plan i przekroje poprzeczne (wg: Mleczek, 1997); objaśnienia oznaczeń: 1 - kontur zewnętrzny jaskini, 2 - kontur najwyższego korytarza jaskiniowego, 3 - kontur korytarza jaskiniowego, na który nakłada się wyższy korytarz, 4 - nachylenie dna jaskini, 5 - studnia jaskiniowa, 6 - komin jaskiniowy AUTOR: Urban Jan DATA WYKONANIA: 17.06.2010	Jaskinia Zbójecka (Grota Zbójnicka) w Łopieniu - plan i przekroje poprzeczne (wg: Mleczek, 1997); objaśnienia oznaczeń: 1 - kontur zewnętrzny jaskini, 2 - kontur najwyższego korytarza jaskiniowego, 3 - kontur korytarza jaskiniowego, na który nakłada się wyższy korytarz, 4 - nachylenie dna jaskini, 5 - studnia jaskiniowa, 6 - komin jaskiniowy	Urban Jan	17.06.2010
TYTUŁ ZDJĘCIA: Blokowiskowo-pakietowe koluwium osuwiska, w obrębie którego występuje Jaskinia Zbójecka; otwór jaskini znajduje się pomiędzy blokami poniżej drzewa pochylonego w prawo AUTOR: Urban Jan DATA WYKONANIA: 13.06.2010	Blokowiskowo-pakietowe koluwium osuwiska, w obrębie którego występuje Jaskinia Zbójecka; otwór jaskini znajduje się pomiędzy blokami poniżej drzewa pochylonego w prawo	Urban Jan	13.06.2010
TYTUŁ ZDJĘCIA: Jaskinia Zbójecka, Sala Janosika - nieregularne ułożenie wielkich bloków tworzących ściany i strop sali wskazuje na usytuowanie jaskini w koluwium osuwiska i jej przynależność do typu blokowiskowego (talus type). AUTOR: Urban Jan DATA WYKONANIA: 13.06.2010	Jaskinia Zbójecka, Sala Janosika - nieregularne ułożenie wielkich bloków tworzących ściany i strop sali wskazuje na usytuowanie jaskini w koluwium osuwiska i jej przynależność do typu blokowiskowego (talus type).	Urban Jan	13.06.2010
TYTUŁ ZDJĘCIA: Jaskinia Zbójecka, sala Rondo - sala powstała w rezultacie rozsunięcia się nie do końca zdezintegrowanego pakietu skalnego, czego świadectwem jest zachowanie wkładki cienkopłytkowej w ścianach tuż pod stropem sali AUTOR: Urban Jan DATA WYKONANIA: 13.06.2010	Jaskinia Zbójecka, sala Rondo - sala powstała w rezultacie rozsunięcia się nie do końca zdezintegrowanego pakietu skalnego, czego świadectwem jest zachowanie wkładki cienkopłytkowej w ścianach tuż pod stropem sali	Urban Jan	13.06.2010
TYTUŁ ZDJĘCIA: Jaskinia Zbójecka, Partie Łosia - „muszlowy” kształt ścian korytarzyka jest świadectwem odprężeniowego pękania masywu skalnego pod wpływem naprężeń tensyjnych (rozciągających) powodowanych przez siłę grawitacji, jednak zachowane na obu ścianach żebra skalne wskazują na wcześniejsze występowanie naprężeń tektonicznych generalnie stycznych (równoległych) do pęknięć AUTOR: Urban Jan DATA WYKONANIA: 13.06.2010	Jaskinia Zbójecka, Partie Łosia - „muszlowy” kształt ścian korytarzyka jest świadectwem odprężeniowego pękania masywu skalnego pod wpływem naprężeń tensyjnych (rozciągających) powodowanych przez siłę grawitacji, jednak zachowane na obu ścianach żebra skalne wskazują na wcześniejsze występowanie naprężeń tektonicznych generalnie stycznych (równoległych) do pęknięć	Urban Jan	13.06.2010
TYTUŁ ZDJĘCIA: Jaskinia Zbójecka, Sala Janosika - polewa naciekowa na jednej ze ścian (polewy jaskini będą wkrótce przedmiotem badań naukowych) AUTOR: Urban Jan DATA WYKONANIA: 13.06.2010	Jaskinia Zbójecka, Sala Janosika - polewa naciekowa na jednej ze ścian (polewy jaskini będą wkrótce przedmiotem badań naukowych)	Urban Jan	13.06.2010

Autor	Tytuł	Publikacja	Rok wydania	Uwagi	ISBN
Alexandrowicz Z.	Framework of European geosites in Poland	Nature Conservation 62 (5): 63-87	2006	propozycja umieszczenia na europejskiej liście stanowisk geologicznych (stanowisko "Góra Łopień")	1643-9252
Bubula B.	Tajemnice podziemi. Nowe jaskinie Beskidu Wyspowego	Wyd. Klub Grotołazów Limanowa 1995-2001, Limanowa: 11-13	2001
Bubula B.	Liczenie nietoperzy w Zbójeckiej	Wyd. Klub Grotołazów Limanowa 1995-2001, Limanowa: 40	2001
Klassek G., Mleczek T.	Eksploracja i inwentaryzacja jaskiń polskich Karpat fliszowych (wrzesień 2008-sierpień 2009)	Szelerewicz M., Urban J., Dobrowolski R. (red.), Materiały 43. Sympozjum Speleologicznego, 16-18.10.2009, Zamość. Sekcja Speleol. PTP im. Kopernika, Kraków: 62-65.	2009	aktualne rozmiary	978-83-61191-24-7
Mleczek T.	Jaskinia Zbójecka	Pulina M. (red.), Jaskinie Polskich Karpat fliszowych, t. 2. Pol. Tow. Przyj. Nauk o Ziemi, Warszawa: 74-79 i wkładka	1997	opis inwentaryzacyjny i plan	83-908207-2-2
Nowak J., Piksa K.	Wstępne wyniki obserwacji kolonii podkowca małego w Jaskini Zbójnickiej w Łopieniu	Streszczenia, XI Ogólnopolska Konferencja Chiropterologiczna, Kraków, 8-9.11.1997: 19	1997
Piksa K., Farkas S.	The first records of the cave isopod Mesoniscus graniger (Frivaldszky, 1865) (Crustacea, Isopoda, Oniscidea) in Poland	Fragmenta Faunistica 50 (2): 87-90	2007		0015-9301
Siuda K., Stanko M., Piksa K., Górz A.	Ticks (Acari: Ixodida) parasiting bats in Poland and Slovakia	Wiadomości Parazytologiczne, 55: 39-45	2009		0043-5163
Sułkowski B.	Jaskinia Zbójecka na Łopieniu	Almanach Ziemi Limanowskiej, 3, 2: 30-31	2002		1640-5625
Urban J.	O pieczarach, jaskiniach, grotach i zbójnikach - w odpowiedzi na artykuł W. Wiśniewskiego	Jaskinie Beskidzkie 1 (3): 5-7	2000
Urban J.	50. Góra Łopień	Alexandrowicz Z., Poprawa D. (red.), Ochrona georóżnorodności polskich Karpat. Państw. Inst. Geol., Warszawa: 47	2000		83-86986-46-8
Urban J.	Projekt ochrony obiektu przyrody nieożywionej „Grota Zbójnicka”	Wyd. Klub Grotołazów Limanowa 1995-2001, Limanowa: 7-10	2001
Wiśniewski W. W.	O nazwie jaskini w Łopieniu – „Zbójecka” czy „Zbójnicka”?	Jaskinie Beskidzkie, 2: 5-6	1999

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Zauważone błędy prosimy zgłaszać w Systemie Śledzenia Zagadnień CBDG - projekt: Geostanowiska CRGP 4.0, Kategoria: Geostanowiska WWW v.2.5.0