| 1. Nazwa obiektu: |
Dziurawa Skała
|
| 2. Typ obiektu: |
elementy rzeźby - formy denudacyjne
|
| 3. Współrzędne GPS: |
Φ:
50° 25' 53,100"
Δ:
19° 39' 48,000"
|
| 4. Przynależność administracyjna: |
- śląskie - zawierciański - Pilica
|
| 4.1 Miejscowość: |
Złożeniec
|
| 5. Kraina geograficzna: |
- Wyżyna Śląsko-Krakowska
- Wyżyna Częstochowska
|
| 6. Opis lokalizacji obiektu: |
Jest to wzgórze około 900 m na wschód od Złożeńca. Najlepsze dojście od drogi asfaltowej Złożeniec - Smoleń. W odległości około 550 m północnej części Złożeńca (Kol. Wiesławów) należy skręcić w prawo (na południe). Po przejściu około 500 m dochodzi się do północnych zboczy Dziurawej Skały. Można tam również dotrzeć czerwoną ścieżką dydaktyczną z Ośrodka ZPK WŚ w kierunku Biśnika, po około 900 m należy skręcić w prawo (na zachód). Wzgórze znajduje się w odległości około 200 m od ścieżki.
|
| 7. Forma własności terenu: |
skarb państwa
|
| 8. Nr i nazwa arkusza mapy: |
913 Ogrodzieniec
|
| 1. Długość: | do: 40 m |
| 2. Szerokość: | do: 40 m |
| 3. Wysokość: | do: 20 m |
| 4. Powierzchnia: | brak |
| 5. Objętość: | brak |
| 6. Wysokość n.p.m.: | 480 m |
| 7. Inne mierzalne cechy: | Jest to kilka grup skalnych na przestrzeni około 130 m |
| 1. Forma własności obiektu: | skarb państwa |
| 2. Status: | na obszarze chronionym |
| 3. Status - uwagi: | Park Krajobrazowy Orlich Gniazd |
| 4. Stan zachowania obiektu: | |
| 5. Położenie | na uboczu |
| 6. Dostępność: | dostęp utrudniony |
| 7. Ekspozycja: | wymagający przygotowania do ekspozycji |
| 8. Ranga obiektu: | lokalna |
| 9. Uwagi o położeniu i dostępności: | Wzgórze znajduje się poza szlakami turystycznymi, około 200 m od czerwonej ścieżki dydaktycznej i około 600 m do szlaków prowadzących dnem Doliny Wodącej |
| 10. Ocena atrakcyjności turystycznej: | |
| 11. Ocena atrakcyjności dydaktycznej: | |
| 12. Ocena atrakcyjności naukowej: | |
| 13. Ogólna ocena atrakcyjności obiektu: | Na wzgórzu znajduje się kilka grup skalnych ukrytych w gęstym lesie, najciekawsza na wschodnim zboczu. Składa się ona m.in. z kilku malowniczych baszt skalnych, atrakcyjnych również pod kątem wspinaczki. Dwie z nich opisane zostały przez P.Haciskiego (2010) pod nazwą "Wróblowa". Znajduje się tu kilka schronisk skalnych, w głównej grupie jest to "Szczelina pod Głazami" (J.Cz.IV-04.13 wg internetowej bazy danych "Jaskinie Polski"). W jednym z ostańców można również zaobserwować niewielki komin skalny. |
| 14. Pozostałe uwagi: | brak |
| 1. Regiony strukturalne Polski: |
- monoklina śląsko-krakowska i strefa opolska
|
| 2. Wiek geologiczny: | |
| 3.1 Litologia: | |
| 3.2 Forma rzeźby terenu: | |
| 3.3 Geneza: | |
| 4. Opis geostanowiska: | W okresie górnej jury (161-146 mln lat temu) na szelfie położonym na północ od Oceanu Tetydy (obecnie na obszarze dzisiejszej Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej) istniało morze, w którym w warunkach ciepłego klimatu osadzały się wapienie. Można wyróżnić trzy główne typy litologiczne tych osadów: wapienie skaliste, płytowe i gruboławicowe. Istniały tu wtedy szczególne warunki do rozwoju budowli węglanowych zwanych biohermami, przypominających rafy, ale konstruowanych nie przez korale, lecz przede wszystkim przez gąbki. Istotną rolę odegrały również sinice (stromatolity, onkoidy) i bakterie. Spotyka się w nich także takie organizmy jak małże, ramienionogi, serpule, mszywioły, rzadziej amonity, belemnity, szkarłupnie, kraby i in. Poza skamieniałościami ważnym składnikiem mineralnym w utworach biohermalnych jest matriks mikrytowy (mikrokrystaliczne spoiwo kalcytowe). Tego typu osady węglanowe stały się głównym budulcem masywnych, bardzo twardych i zwięzłych wapieni skalistych, charakteryzujących się brakiem widocznego warstwowania. Takie struktury organicznego pochodzenia, podobnie jak rafy, przybierały kopcopodobne lub soczewkowate formy rozwijające się prawdopodobnie na wyniesionych fragmentach dna morskiego. W otoczeniu bioherm powstawały głównie wapienie płytowe, najmniej odporne na wietrzenie i erozję. W trzeciorzędzie, w warunkach lądowych procesy denudacyjne doprowadziły do odsłonięcia wapieni jurajskich i wypreparowania wapieni skalistych spośród mniej odpornych typów wapieni. Obecnie tworzą one charakterystyczne dla Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej różnego rodzaju formy skalne. Ostańce skalne Dziurawej Skały powstały również w wyniku procesów denudacyjnych zachodzących w wapieniach skalistych górnej jury. |
| 1. Opracowanie: |
|
| 2. Aktualizacje: |
brak aktualizacji |
| Autor | Tytuł | Publikacja | Rok wydania | Uwagi | ISBN | | D. Kmiotek | Pasmo Smoleńsko-Niegowonickie. Ilustrowany przewodnik. | | 2001 | Wydawnictwo DIKAPPA | 83-921782-9-7 | | P. Haciski | Jura 3 | Wydawnictwo RING, GÓRY | 2010 | | 83-908472-9-9 | | A. Polonius | Jaskinie Polski. Szczelina pod Głazami | strona internetowa http://geoportal.pgi.gov.pl/jaskinie-pub/jaskinie/ | | | |
|
Φ: 50,431417 Δ: 19,663333