| 1. Nazwa obiektu: |
Jaskinia Posełkowa w Dłużcu, schronisko skalne
|
| 2. Typ obiektu: |
inne
|
| 3. Współrzędne GPS: |
Φ:
50° 23' 56,200"
Δ:
19° 42' 25,600"
|
| 4. Przynależność administracyjna: |
- małopolskie - olkuski - Wolbrom
|
| 4.1 Miejscowość: |
Dłużec - Nowa Wieś
|
| 5. Kraina geograficzna: |
- Wyżyna Śląsko-Krakowska
- Wyżyna Częstochowska
|
| 6. Opis lokalizacji obiektu: |
Skałka z jaskinią znajduje się na południe od drogi biegnącej przez Dłużec do Domaniewic, około 300 m na zachód od skrzyżowania z drogą Dłużec - Lgota Wolbromska
|
| 7. Forma własności terenu: |
prywatna
|
| 8. Nr i nazwa arkusza mapy: |
913 Ogrodzieniec
|
| 1. Długość: | od: 24 m |
| 2. Szerokość: | brak |
| 3. Wysokość: | brak |
| 4. Powierzchnia: | brak |
| 5. Objętość: | brak |
| 6. Wysokość n.p.m.: | 392 m |
| 7. Inne mierzalne cechy: | Skała ma wielkość około 10x5 m i 9 m wysokości. |
| 1. Forma własności obiektu: | prywatna |
| 2. Status: | poza obszarem chronionym |
| 3. Status - uwagi: | brak |
| 4. Stan zachowania obiektu: | |
| 5. Położenie | na uboczu |
| 6. Dostępność: | łatwo dostępny |
| 7. Ekspozycja: | dobrze wyeksponowany |
| 8. Ranga obiektu: | lokalna |
| 9. Uwagi o położeniu i dostępności: | Skała znajduje się około 320 m od niebieskiego szlaku "Warowni Jurajskich" |
| 10. Ocena atrakcyjności turystycznej: | |
| 11. Ocena atrakcyjności dydaktycznej: | |
| 12. Ocena atrakcyjności naukowej: | |
| 13. Ogólna ocena atrakcyjności obiektu: | Mimo stosunkowo niewielkich rozmiarów jest to bardzo interesujące schronisko skalne. Ze względu na duży udział pustek w objętości całej skały jest jak gdyby miniaturą Jaskini Jasnej w Strzegowej. Na zboczu wzgórza znajduje się ujęcie wody dla całej wsi. |
| 14. Pozostałe uwagi: | W internetowej bazie "Jaskinie Polski" schronisko ma numer J.Cz.IV-05.10 |
| 1. Regiony strukturalne Polski: |
- monoklina śląsko-krakowska i strefa opolska
|
| 2. Wiek geologiczny: | |
| 3.1 Litologia: | |
| 3.2 Forma rzeźby terenu: | |
| 3.3 Geneza: | |
| 4. Opis geostanowiska: | W okresie górnej jury (161-146 mln lat temu) na szelfie położonym na północ od Oceanu Tetydy (obecnie na obszarze dzisiejszej Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej) istniało morze, w którym w warunkach ciepłego klimatu osadzały się wapienie. Można wyróżnić trzy główne typy litologiczne tych osadów: wapienie skaliste, płytowe i gruboławicowe. Istniały tu wtedy szczególne warunki do rozwoju budowli węglanowych zwanych biohermami, przypominających rafy, ale konstruowanych nie przez korale, lecz przede wszystkim przez gąbki. Istotną rolę odegrały również sinice (stromatolity, onkoidy) i bakterie. Poza skamieniałościami ważnym składnikiem mineralnym w utworach biohermalnych jest matriks mikrytowy (mikrokrystaliczne spoiwo kalcytowe). Tego typu osady węglanowe stały się głównym budulcem masywnych, bardzo twardych i zwięzłych wapieni skalistych, charakteryzujących się brakiem widocznego warstwowania. W otoczeniu bioherm powstawały głównie wapienie płytowe, najmniej odporne na wietrzenie i erozję. W trzeciorzędzie, w warunkach lądowych procesy denudacyjne doprowadziły do odsłonięcia wapieni jurajskich i wypreparowania wapieni skalistych spośród mniej odpornych typów wapieni. Obecnie tworzą one charakterystyczne dla Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej różnego rodzaju formy skalne.
W wapieniach skalistych rozwijały się intensywne procesy krasowe, które doprowadziły do powstania licznych jaskiń i schronisk skalnych. Schronisko w Dłużcu rozwinęło się również w górnojurajskich wapieniach skalistych. Główna jego część to tunel przebijający skałkę na wylot, złożony z trzech wysokich sal połączonych nieco niższymi „przełazami”. W stropie największej sali znajdują się okna doświetlające wnętrze. Schronisko ma również boczny ciąg w postaci krótkiego korytarza, równie wysokiego choć nieco węższego niż główny tunel. Ta wielootworowa próżnia skalna jest niewątpliwie pozostałością dużego systemu krasowego. W ścianach schroniska widać płytkie, łagodne zagłębienia wirowe oraz drobne kanaliki. Namulisko gliniasto-humusowe sprawia wrażenie bardzo obfitego, jego miąższość można w przybliżeniu ocenić na 2 do 3 m. |
| 1. Opracowanie: |
|
| 2. Aktualizacje: |
brak aktualizacji |
| Autor | Tytuł | Publikacja | Rok wydania | Uwagi | ISBN | | Kowalski K. | Jaskinie Polski, T. 1 | Państwowe Muzeum Archeologiczne, Warszawa. | 1951 | | | | Szelerewicz M., Górny A. | Jaskinie Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej | Wydawnictwo PTTK Kraj, Warszawa - Kraków | 1986 | | | | Grodzicki Jerzy /red./, opracował Polonius A. | Jaskinie Wyżyny Częstochowskiej, Tom 4 | | 2011 | | | | Adam Polonius | Jaskinie Polski. Schronisko w Dłużcu. | http://geoportal.pgi.gov.pl/jaskinie-pub/jaskinie/list | | baza internetowa | |
|
Φ: 50,398944 Δ: 19,707111