| 1. Nazwa obiektu: |
Zamczysko (Góra Zbączysko)
|
| 2. Typ obiektu: |
elementy rzeźby - formy denudacyjne
|
| 3. Współrzędne GPS: |
Φ:
50° 25' 20,400"
Δ:
19° 36' 52,600"
|
| 4. Przynależność administracyjna: |
- śląskie - zawierciański - Ogrodzieniec
|
| 4.1 Miejscowość: |
Ryczów
|
| 5. Kraina geograficzna: |
- Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
- Wyżyna Częstochowska
|
| 6. Opis lokalizacji obiektu: |
W lesie na północny-wschód od Skał Straszykowych, około 1200 m czarnym szlakiem od drogi asfaltowej w Ryczowie w kierunku wschodnim i około 100 m na południe od czarnego szlaku do północnej grupy skał i 200 m do skał w południowej części wzgórza.
|
| 7. Forma własności terenu: |
prywatna
|
| 8. Nr i nazwa arkusza mapy: |
913 Ogrodzieniec
|
| 1. Długość: | brak |
| 2. Szerokość: | brak |
| 3. Wysokość: | od: 7 m do: 16 m |
| 4. Powierzchnia: | brak |
| 5. Objętość: | brak |
| 6. Wysokość n.p.m.: | 460 m |
| 7. Inne mierzalne cechy: | są to dwie grupy skał oddalone od siebie około 100 m |
| 1. Forma własności obiektu: | prywatna |
| 2. Status: | na obszarze chronionym |
| 3. Status - uwagi: | Park Krajobrazowy Orlich Gniazd, Natura 2000 Ostoja Środkowojurajska |
| 4. Stan zachowania obiektu: | |
| 5. Położenie | w pobliżu szlaku turystycznego |
| 6. Dostępność: | dostęp utrudniony |
| 7. Ekspozycja: | wymagający przygotowania do ekspozycji |
| 8. Ranga obiektu: | lokalna |
| 9. Uwagi o położeniu i dostępności: | Skały znajdują się około 100 m na południe od czarnego szlaku "Partyzantów Ziemi Olkuskiej" biegnącego z Ryczowa do Złożeńca. Otoczenie skał silnie zadrzewione, brak wyznaczonego szlaku umożliwiającego dotarcie do skał. |
| 10. Ocena atrakcyjności turystycznej: | |
| 11. Ocena atrakcyjności dydaktycznej: | |
| 12. Ocena atrakcyjności naukowej: | |
| 13. Ogólna ocena atrakcyjności obiektu: | Grupa malowniczych i wysokich ostańców skalnych ukrytych w lesie. Wśród skał znajdują się liczne schroniska skalne i Jaskinia w Zamczysku (jaskinia o rozwinięciu pionowym, eksploracja wymaga specjalistycznego sprzętu). Skały te są również atrakcyjne pod względem wspinaczkowym, dotychczas komplet nowych dróg powstał tylko na jednej ze skał (strona internetowa - wspinanie.pl) |
| 14. Pozostałe uwagi: | Brak jednoznacznej nomenklatury na mapach topograficznych (Zamczysko lub Zbączysko). |
| 1. Regiony strukturalne Polski: |
- monoklina śląsko-krakowska i strefa opolska
|
| 2. Wiek geologiczny: | |
| 3.1 Litologia: | |
| 3.2 Forma rzeźby terenu: | |
| 3.3 Geneza: | |
| 4. Opis geostanowiska: | W okresie górnej jury (161-146 mln lat temu) na szelfie położonym na północ od Oceanu Tetydy (obecnie na obszarze dzisiejszej Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej) istniało morze, w którym w warunkach ciepłego klimatu osadzały się wapienie. Można wyróżnić trzy główne typy litologiczne tych osadów: wapienie skaliste, płytowe i gruboławicowe.
Istniały tu wtedy szczególne warunki do rozwoju budowli węglanowych zwanych biohermami, przypominających rafy, ale konstruowanych nie przez korale, lecz przede wszystkim przez gąbki. Istotną rolę odegrały również sinice (stromatolity, onkoidy) i bakterie. Spotyka się w nich także takie organizmy jak małże, ramienionogi, serpule, mszywioły, rzadziej amonity, belemnity, szkarłupnie, kraby i in. Poza skamieniałościami ważnym składnikiem mineralnym w utworach biohermalnych jest matriks mikrytowy (mikrokrystaliczne spoiwo kalcytowe). Tego typu osady węglanowe stały się głównym budulcem masywnych, bardzo twardych i zwięzłych wapieni skalistych, charakteryzujących się brakiem widocznego warstwowania. Takie struktury organicznego pochodzenia, podobnie jak rafy, przybierały kopcopodobne lub soczewkowate formy rozwijające się prawdopodobnie na wyniesionych fragmentach dna morskiego. W otoczeniu bioherm powstawały głównie wapienie płytowe, najmniej odporne na wietrzenie i erozję.
W trzeciorzędzie, w warunkach lądowych procesy denudacyjne doprowadziły do odsłonięcia wapieni jurajskich i wypreparowania wapieni skalistych spośród mniej odpornych typów wapieni. Obecnie tworzą one charakterystyczne dla Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej różnego rodzaju formy skalne. Góra Zbączysko jest fragmentem górnojurajskiej budowli węglanowej (biohermy). |
| 1. Opracowanie: |
|
| 2. Aktualizacje: |
brak aktualizacji |
| Autor | Tytuł | Publikacja | Rok wydania | Uwagi | ISBN | | D. Kmiotek | Pasmo Smoleńsko-Niegowonickie. Ilustrowany przewodnik. | | 2007 | Wydawnictwo DIKAPPA | 83-921782-9-7 | | Copyright (c) by wspinanie.pl. | Ząbczysko i Długa Góra - nowości pod Ryczowem | http://wspinanie.pl/serwis/201109/19nowosci-dluga-zabczysko.php | | strona internetowa | |
|
Φ: 50,422333 Δ: 19,614611