| 1. Nazwa obiektu: |
Skały na Górze Świniuszka
|
| 2. Typ obiektu: |
elementy rzeźby - formy denudacyjne
|
| 3. Współrzędne GPS: |
Φ:
50° 24' 23,900"
Δ:
19° 32' 40,500"
|
| 4. Przynależność administracyjna: |
- małopolskie - olkuski - Klucze (gm. wiejska)
|
| 4.1 Miejscowość: |
Rodaki
|
| 5. Kraina geograficzna: |
- Wyżyna Krakowsko-Częstochowska
- Wyżyna Częstochowska
|
| 6. Opis lokalizacji obiektu: |
Góra pomiędzy Rodakami a Śrubarnią, na wschód od drogi Olkusz - Ogrodzieniec
|
| 7. Forma własności terenu: |
skarb państwa
|
| 8. Nr i nazwa arkusza mapy: |
913 Ogrodzieniec
|
| 1. Długość: | brak |
| 2. Szerokość: | brak |
| 3. Wysokość: | od: 8 m do: 12 m |
| 4. Powierzchnia: | brak |
| 5. Objętość: | brak |
| 6. Wysokość n.p.m.: | 488 m |
| 7. Inne mierzalne cechy: | długość ściany skalnej wynosi około 100 m |
| 1. Forma własności obiektu: | skarb państwa |
| 2. Status: | na obszarze chronionym |
| 3. Status - uwagi: | Park Krajobrazowy Orlich Gniazd, Natura 2000 Ostoja Środkowojurajska |
| 4. Stan zachowania obiektu: | |
| 5. Położenie | na uboczu |
| 6. Dostępność: | dostęp utrudniony |
| 7. Ekspozycja: | wymagający przygotowania do ekspozycji |
| 8. Ranga obiektu: | lokalna |
| 9. Uwagi o położeniu i dostępności: | Najbliżej skalnej ściany (w odległości około 400 m) znajduje się czarny szlak "Partyzantów Ziemi Olkuskiej" biegnący po wschodnich stokach Góry Świniuszki |
| 10. Ocena atrakcyjności turystycznej: | |
| 11. Ocena atrakcyjności dydaktycznej: | |
| 12. Ocena atrakcyjności naukowej: | |
| 13. Ogólna ocena atrakcyjności obiektu: | Jest to malownicza skalna ściana znajdująca się od południowej strony wzgórza całkowicie porośniętego lasem. Brak również ścieżek prowadzących do ciekawszych skał. Na północno-zachodnim stoku góry, wśród skałek znajduje się wejście do jednej z głębszych jaskiń na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej – Jaskini Na Świniuszce (Brzęczki). Na południe od wzgórza wybija źródło potoku Minóżka. |
| 14. Pozostałe uwagi: | brak |
| 1. Regiony strukturalne Polski: |
- monoklina śląsko-krakowska i strefa opolska
|
| 2. Wiek geologiczny: | |
| 3.1 Litologia: | |
| 3.2 Forma rzeźby terenu: | |
| 3.3 Geneza: | |
| 4. Opis geostanowiska: | W okresie górnej jury (161-146 mln lat temu) na szelfie położonym na północ od Oceanu Tetydy (obecnie na obszarze dzisiejszej Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej) istniało morze, w którym w warunkach ciepłego klimatu osadzały się wapienie. Można wyróżnić trzy główne typy litologiczne tych osadów: wapienie skaliste, płytowe i gruboławicowe. Istniały tu wtedy szczególne warunki do rozwoju budowli węglanowych zwanych biohermami, przypominających rafy, ale konstruowanych nie przez korale, lecz przede wszystkim przez gąbki. Istotną rolę odegrały również sinice (stromatolity, onkoidy) i bakterie. Spotyka się w nich także takie organizmy jak małże, ramienionogi, serpule, mszywioły, rzadziej amonity, belemnity, szkarłupnie, kraby i in. Poza skamieniałościami ważnym składnikiem mineralnym w utworach biohermalnych jest matriks mikrytowy (mikrokrystaliczne spoiwo kalcytowe). Tego typu osady węglanowe stały się głównym budulcem masywnych, bardzo twardych i zwięzłych wapieni skalistych, charakteryzujących się brakiem widocznego warstwowania. Takie struktury organicznego pochodzenia, podobnie jak rafy, przybierały kopcopodobne lub soczewkowate formy rozwijające się prawdopodobnie na wyniesionych fragmentach dna morskiego. W otoczeniu bioherm powstawały głównie wapienie płytowe, najmniej odporne na wietrzenie i erozję. W trzeciorzędzie, w warunkach lądowych procesy denudacyjne doprowadziły do odsłonięcia wapieni jurajskich i wypreparowania wapieni skalistych spośród mniej odpornych typów wapieni. Obecnie tworzą one charakterystyczne dla Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej różnego rodzaju formy skalne.
Jedną z ciekawszych form skalnych jest skalna ściana na Świnuszce. |
| 1. Opracowanie: |
|
| 2. Aktualizacje: |
brak aktualizacji |
| Autor | Tytuł | Publikacja | Rok wydania | Uwagi | ISBN | | D. Kmiotek | Pasmo Smoleńsko-Niegowonickie. Ilustrowany przewodnik. | | 2007 | Wydawnictwo DIKAPPA | 83-921782-9-7 | | Copyright 2008 by Rodaki / designed bys Przemmo | Wzniesienie Świniuszka | http://www.rodaki.pl/mambo/index.php?option=com_content&task=view&id=58&Itemid=87 | | | |
|
Φ: 50,406639 Δ: 19,544583