| 4. Opis geostanowiska: | W zarzuconym łomie ulokowanym w skarpie Opatówki odsłania się kilkunastometrowej miąższości kompleks bardzo twardych, zwięzłych piaskowców kwarcytowych o barwie szarej. Piakowce te są silnie spękane a lokalnie mają charakter brekcji tektonicznych. Piaskowce ujęte są w grube ławice, których miąższość osiąga 3 m, Poszczególne ławice skalne, przylegają do siebie bezpośrednio, pomiędzy którymi nie ma żadnych wkładek ilasto-mułowcowych. Chociaż skałę tu występującą nazywamy piaskowcem kwarcytowym, to w przeciwienstwie do innych typów piaskowca, ani gołym okiem, ani nawet pod szkłem powiększającym, nie można dostrzec w jego strukturze ziaren piasku, ani żadnych struktur sedymentacyjnych. Skały te podobnie jak inne typy piaskowców powstały z kwarcowego piasku i mułu, jaki zgromadzi ł się ok. 500 mln lat temu na dnie morza górnokambryjskiego. Osad ten, w czasie swojej liczącej wiele milionów lat historii geologicznej, został przekształcony w niezwykle twardą, zwięzłą i odporną na wietrzenie skałę. Przyczyn ą takich przemian było rozpuszczenie ziaren kwarcu i ponowna krystalizacja rozpuszczonej krzemionki w formie cementu, który wypełnił wszelkie nawet najmniejsze pory w strukturze skalnej. Proces ten jednocześnie zatarł granice pomiędzy pierwotnymi ziarnami, z jakich składał się osad. Badania petrograficzne skał wskazują, że są to piaskowce drobno- i średnioziarniste złożone głównie z dobrze wysortowanych ziaren kwarcu. Stosunkowo licznie spotykane są także minerały ciężkie i związki żelaza. Domieszka miki, skaleni i minerałów ilastych jest bardzo nieznaczna, a skała spojona jest regeneracyjnym spoiwem krzemionkowym. Ławice piaskowcowe są silnie spękane w kilku kierunkach i znajdują się w pozycji odwróconej, o czym świadczy ulokowanie hieroglifów na górnych powierzchniach ławic. Gruboławicowe piaskowce powstały w środowisku morskim. W literaturze geologicznej przeważają poglądy o płytkomorskim środowisku ich depozycji, są jednak odmienne opinie sugerujące, że powstawały one w morzu głębokim. W wypadku badaczy, którzy przychylają się ku tej drugiej hipotezie, ławice piaskowcowe uważne są za efekt depozycji z gęstych piaszczystych prądów. W opisywanym łomie nie udokumentowano obecności, żadnych skamieniałości. Jednak w sąsiednim, obecnie już całkowicie zarośniętym kamieniołomie, ulokowanym nieopodal (kilkaset metrów na wschód) udokumentowano bogatą faunę trylobitów dokumentujących górnokambryjski wiek skał. Piaskowce z prezentowanego stanowiska reprezentują formację piaskowców kwarcytowych z Wiśniówki. Skaly te bardzo często nazywane są także „kwarcytami łysogórskim” |