| 1. Nazwa obiektu: |
Pstry piaskowiec w Ciosowej
|
| 2. Typ obiektu: |
odsłonięcie geologiczne sztuczne
|
| 3. Współrzędne GPS: |
Φ:
50° 56' 57,200"
Δ:
20° 32' 05,200"
|
| 4. Przynależność administracyjna: |
- świętokrzyskie - kielecki - Miedziana Góra (gm. wiejska)
|
| 4.1 Miejscowość: |
Ciosowa
|
| 5. Kraina geograficzna: |
|
| 6. Opis lokalizacji obiektu: |
Z drogi 74 jadąc na zachód, za Miedzianą Górą w lewo zgodnie z drogowskazem w kierunku Ciosowej i dalej 400 m. Stąd pieszo w górę ścieżką szlakiem turystycznym czerwonym. Po 100 m - kamieniołom.
|
| 7. Forma własności terenu: |
skarb państwa
|
| 8. Nr i nazwa arkusza mapy: |
815 Kielce
|
| 1. Długość: | od: 120 m |
| 2. Szerokość: | od: 15 m |
| 3. Wysokość: | od: 15 m |
| 4. Powierzchnia: | 5000 m2 |
| 5. Objętość: | brak |
| 6. Wysokość n.p.m.: | 340 m |
| 7. Inne mierzalne cechy: | brak |
| 1. Forma własności obiektu: | skarb państwa |
| 2. Status: | chroniony |
| 3. Status - uwagi: | brak |
| 4. Stan zachowania obiektu: | |
| 5. Położenie | na szlaku turystycznym |
| 6. Dostępność: | łatwo dostępny |
| 7. Ekspozycja: | dobrze wyeksponowany |
| 8. Ranga obiektu: | regionalna |
| 9. Uwagi o położeniu i dostępności: | brak |
| 10. Ocena atrakcyjności turystycznej: | |
| 11. Ocena atrakcyjności dydaktycznej: | |
| 12. Ocena atrakcyjności naukowej: | |
| 13. Ogólna ocena atrakcyjności obiektu: | brak |
| 14. Pozostałe uwagi: | brak |
| 1. Regiony strukturalne Polski: |
- obrzeżenie mezozoiczne Gór Świętokrzyskich
|
| 2. Wiek geologiczny: | |
| 3.1 Litologia: | |
| 3.2 Forma rzeźby terenu: | |
| 3.3 Geneza: | |
| 4. Opis geostanowiska: | W zarzuconym, zarastającym lasem, stokowym kamieniołomie na Górze Ciosowej odsłaniają się różowoczerwone piaskowce. Składają się niemal wyłącznie z ziarn kwarcu spojonych żelazisto-krzemionkowo-ilastym spoiwem. Wielkość ziarn pozwala kwalifikować piaskowce do drobno- lub średnioziarnistych. Nie obserwowano w nich materiału żwirowego ani przelawiceń pyłowcowych i iłowcowych. Czerwoną barwę zawdzięczają piaskowce związkom trójwartościowego żelaza przesycającym spoiwo i powlekającym ziarna kwarcu.
Podobne piaskowce z dolnotriasowej pustyni okolic Tumlina występują w Wykieniu (zob. Patry piaskowiec w Wykieniu) i na Grodowej Górze (zob. Kamienne kręgi na Grodowej). Nie zawierają one skamieniałości. Czas ich powstania bardzo trudno jest ustalić. Wiadomo, że powstały przed wapieniami triasu środkowego, których wiek jest udokumentowany. Z drugiej strony są one młodsze od osadów permskiego wieku. Zatem powstały w triasie dolnym na rozległym lądzie obejmującym wówczas obecną środkową Europę. Czerwone osady dolnotriasowe zwane pstrym piaskowcem obecne są na wielu obszarach Niemiec, Polski, północnych Alp stanowiąc charakterystyczny element profili triasowych. |
| 1. Opracowanie: |
|
| 2. Aktualizacje: |
brak aktualizacji |
| Autor | Tytuł | Publikacja | Rok wydania | Uwagi | ISBN | | Filonowicz P. | Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1 : 50 000, arkusz Kielce (815) | Instytut Geologiczny. Warszawa. | 1973 | | | | Filonowicz P. | Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1 : 50 000, arkusz Kielce (815) | Instytut Geologiczny. Warszawa. | 1973 | | | | Gągol J., Karpiniec J. | Warstwowanie i struktury sedymentacyjne w piaskowcach tumlińskich | Kwartalnik Geologiczny, tom 18 nr 2 str. 448 - 449. | 1974 | | | | Gągol J. | Kamieniołom Tumlin - Gród - piaskowce tumlińskie. | Przewodnik 48 Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego, wycieczka III B punkt 2. | 1976 | | | | Stupnicka E., Stempień-Sałek M. | Poznajemy Góry Świętokrzyskie | Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa. | 2001 | | | | Wróblewski T. | Ochrona georóżnorodności w regionie świętokrzyskim. | Państwowy Instytut Geologiczny. Warszawa. | 2000 | | |
|
Φ: 50,949222 Δ: 20,534778