| 1. Nazwa obiektu: |
Przęślin koło Chotla Czerwonego
|
| 2. Typ obiektu: |
odsłonięcie geologiczne naturalne
|
| 3. Współrzędne GPS: |
Φ:
50° 22' 41,600"
Δ:
20° 42' 59,300"
|
| 4. Przynależność administracyjna: |
- świętokrzyskie - buski - Wiślica (gm. wiejska)
|
| 4.1 Miejscowość: |
Chotel Czerwony
|
| 5. Kraina geograficzna: |
|
| 6. Opis lokalizacji obiektu: |
Z szosy 73 zgodnie z drogowskazem w kierunku Chotla Czerwonego. Po 500 m w lewo i po 250 m w prawo. Za lewym zakrętem drogi do samotnego gospodarstwa. Dalej pieszo polną drogą na wschód, w kierunku widocznego wzgórza 200 m.
|
| 7. Forma własności terenu: |
skarb państwa
|
| 8. Nr i nazwa arkusza mapy: |
917 Busko Zdrój
|
| 1. Długość: | od: 200 m |
| 2. Szerokość: | od: 2 m do: 3 m |
| 3. Wysokość: | od: 2 m do: 3 m |
| 4. Powierzchnia: | brak |
| 5. Objętość: | brak |
| 6. Wysokość n.p.m.: | 198 m |
| 7. Inne mierzalne cechy: | brak |
| 1. Forma własności obiektu: | skarb państwa |
| 2. Status: | chroniony |
| 3. Status - uwagi: | brak |
| 4. Stan zachowania obiektu: | |
| 5. Położenie | na uboczu |
| 6. Dostępność: | łatwo dostępny |
| 7. Ekspozycja: | dobrze wyeksponowany |
| 8. Ranga obiektu: | regionalna |
| 9. Uwagi o położeniu i dostępności: | brak |
| 10. Ocena atrakcyjności turystycznej: | |
| 11. Ocena atrakcyjności dydaktycznej: | |
| 12. Ocena atrakcyjności naukowej: | |
| 13. Ogólna ocena atrakcyjności obiektu: | brak |
| 14. Pozostałe uwagi: | brak |
| 1. Regiony strukturalne Polski: |
- niecka miechowska (Niecka Nidziańska)
|
| 2. Wiek geologiczny: | |
| 3.1 Litologia: | |
| 3.2 Forma rzeźby terenu: | |
| 3.3 Geneza: | |
| 4. Opis geostanowiska: | Przęślin to rezerwat przyrody żywej i jej bezwzględnej walki z przyrodą nieożywioną zazwyczaj zakończonej zwycięstwem tej pierwszej. Od zachodniej i południowej strony wzgórze rezerwatowe okala niewysoka ścianka zbudowana z gipsów szlicowych (zob. Góry Wschodnie) konsekwentnie zarastająca tarninami i inna sucholubną, kolczastą roślinnością. U podnóza wzgórza, a zarazem podstawy skał gipsowych, z których jest zbudowane wzgórze widoczne są na polach białe okruchy marglistych wapieni powstałe w morzu górnej kredy - tu w kampanie ( 83 - 71 mln lat temu). Początek miocenu przypada na 23 mln lat temu, a gipsy zaczęły się tworzyć później - około 10mln lat temu. Zatem na wzgórzu Przęślin między najmłodszymi osadami morza kredowego (72 mln lat temu) i gipsami morza mioceńskiego (10 mln lat temu) brak jest osadów. Geolodzy mówią w takim przypadku o luce stratygraficznej obejmujacej pewien odcinek czasu (tu 62 mln lat) z którego w danym miejscu (profilu), obszarze, brak jest osadów. Domniemuje się, że z jakichś powodów morze kredowe musiało ustąpić z tego obszaru. Następnie stał się on lądem podlegającym niszczeniu i dopiero zalew mioceńskiego morza umożliwił złożenie nowych osadów i tym samym dostarczył nowych danych do odtworzenia historii obecnego Ponidzia. Przykład profilu Przęślina jako typowy pokazuje jak wiele wiadomo lub jest do zinterpretowania gdy analizować osady morskie i jak bardzo bezradni bywają geolodzy wobec tego środowiska, które człowiek uważa za własne, sobie przyjazne - wobec środowiska lądowego. |
Kliknij na zdjęciu aby obejrzeć je w powiększeniu.
| Zdjęcia | Tytuł | Autor | Data wyk. |
TYTUŁ ZDJĘCIA: Scianka z gipsów szklicowych w rezerwacie Przęślin.
AUTOR: Romanek Andrzej
DATA WYKONANIA: 2010-06-23
| Scianka z gipsów szklicowych w rezerwacie Przęślin. | Romanek Andrzej | 2010-06-23 |
| 1. Opracowanie: |
|
| 2. Aktualizacje: |
brak aktualizacji |
| Autor | Tytuł | Publikacja | Rok wydania | Uwagi | ISBN | | Urban J. | Kras gipsowy w Nadnidziańskim i Szanieckim Parku Krajobrazowym. | Zespół Świętokrzyskich i Nadnidziańskich Parków Krajobrazowych. Kielce | 2008 | | ISBN 978-83-87900-62-5 | | Kasprzyk A | Litologia, zagospodarowanie i walory naukowo-krajoznawcze gipsów Ponidzia. | Chrońmy Przyrodę Ojczystą, tom 54, nr 5. | 1998 | | | | Łyczewska J. | Objasnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1: 50 000, arkusz Busko-Zdrój (917) | Państwowy Instytut Geologiczny | 1972 | | |
|
Φ: 50,378222 Δ: 20,716472