KDG: Kopalne formy krasowe w Hucie Różanieckiej

Podgląd karty:

Drukuj

002144 : Kopalne formy krasowe w Hucie Różanieckiej

Informacje ogólne Cechy fizyczne Stan aktualnyCharakterystyka geologicznaDokumentacja graficzna Opracowanie BibliografiaMapa Polski

1. Regiony strukturalne Polski:	synklinorium brzeżne (niecka brzeżna)
2. Wiek geologiczny:	baden miocen
3.1 Litologia:	Piaski (piaski, piaski z...) Piaskowce Wapienie
3.2 Forma rzeźby terenu:	wzgórze skarpa
3.3 Geneza:	chemiczna krasowa
4. Opis geostanowiska:	Kilkadziesiąt kieszeni krasowych oraz kilka niewielkich form przypominających werteby stwierdzono w licznych odsłonięciach na skłonie południowo-zachodniej krawędzi Roztocza Rawskiego. Zinwentaryzowane formy krasowe grupują się głównie w poziomie hipsometrycznym 280-290 m n.p.m. Kieszenie, o głębokości do 1,0 m i szerokości zmieniającej się 0,15 do 0,5 m, są wykształcone generalnie w zwietrzelinie piaszczystych wapieni organodetrytycznych. Dno i ściany form są wyścielone nieciągłą warstwą dość piaszczystych iłów barwy ciemnoczerwono-brunatnej, z zawartością SiO2 rzędu 96%. Tę 2-5 cm otoczkę należy traktować jako przejaw wietrzenia chemicznego, efekt krasowienia – tzw. korę krasową. Zasadnicze wypełnienie stanowi dość masywna glina piaszczysta/piasek pylasty (z ok. 78% zwartością SiO2) z domieszką pojedynczych okruchów wapieni. Werteby utworzyły się w wyniku ugięcia/zapadnięcia się silnie spękanego stropowego poziomu masywnych mioceńskich piaszczystych wapieni organodetrytycznych, sparytowych nad spągiem stosunkowo słabo scementowanego poziomu mioceńskich piasków kwarcowych. Werteby te mają głębokość około 2,5 m i średnicę do 3,0 m. Są wypełnione gliną piaszczystą barwy czekoladowej z okruchami wapienia detrytycznego. Występowanie zjawisk i form krasowych jest związane ze zróżnicowaniem właściwości fizycznych skał wapiennych. Wynika to z bardzo różnorodnych warunków, w jakich następowała ich sedymentacja, a także z późniejszych procesów diagenezy i epigenezy. Zwłaszcza wapienie detrytyczne, w których występuje większość form krasowych, są znacznie zróżnicowane pod względem litologii – od odmian zbitych i twardych do bardzo porowatych i łatwo rozpadających się. Miejscowe piaszczyste wapienie organodetrytyczne, sparytowe, są masywne i twarde, mają strukturę bioklastyczną oraz teksturę zbitą, zawierającą spoiwo sparytowe. Charakterystyczną ich cechą jest obecność drobno- lub mikroziarnistego spoiwa kalcytowego. Pod względem składu chemicznego charakterystyczna jest około 85 % zawartość CaCO3 i około 10 % SiO2. Pod względem własności fizycznych, wapienie organodetrytyczne sparytowe, w porównaniu z wapieniami porowatymi (bruśnieńskimi), cechuje większa gęstość pozorna, mniejsza porowatość i mniejsza nasiąkliwość oraz kilkakrotnie większa wytrzymałość na ściskanie. W przypadku niecałkowitego wypełnienia przestrzeni porowej na ściankach zaobserwowano charakterystyczne drobne konkrecje kalcytowe, które utworzyły się w początkowej fazie cementacji skały. Zaobserwowano także konkrecje kalcytowe, które powstały się w stropowej części ławic mioceńskich wapieni w strefie pustek po ugięciu wapieni, przed zapełnieniem przestrzeni międzyławicowych przez czwartorzędowy materiał piaszczysto-pylasty. Zinwentaryzowane kieszenie i werteby rozwijały się najprawdopodobniej w zmieniających się warunkach klimatycznych, związanych najpierw z neogenem, a następnie plejstocenem.

Kliknij na zdjęciu aby obejrzeć je w powiększeniu.

Zdjęcia	Tytuł	Autor	Data wyk.
TYTUŁ ZDJĘCIA: Widok na odsłonięcie z formami krasowymi typu kieszeni w stropie zwietrzeliny wapieni organodetrytycznych koło Huty Różanieckiej AUTOR: Chabudziński Łukasz DATA WYKONANIA: 17.06.2010	Widok na odsłonięcie z formami krasowymi typu kieszeni w stropie zwietrzeliny wapieni organodetrytycznych koło Huty Różanieckiej	Chabudziński Łukasz	17.06.2010
TYTUŁ ZDJĘCIA: Kieszeń krasowa w stropie zwietrzeliny wapieni organodetrytycznych koło Huty Różanieckiej AUTOR: Brzezinska-Wójcik Teresa DATA WYKONANIA: 25.06.2010	Kieszeń krasowa w stropie zwietrzeliny wapieni organodetrytycznych koło Huty Różanieckiej	Brzezinska-Wójcik Teresa	25.06.2010
TYTUŁ ZDJĘCIA: Werteb koło Huty Różanieckiej, utworzony w wyniku ugięcia silnie spękanego stropowego poziomu masywnych mioceńskich piaszczystych wapieni organodetrytycznych, sparytowych nad spągiem stosunkowo słabo scementowanego poziomu mioceńskich piasków kwarcowych AUTOR: Chabudziński Łukasz DATA WYKONANIA: 25.06.2010	Werteb koło Huty Różanieckiej, utworzony w wyniku ugięcia silnie spękanego stropowego poziomu masywnych mioceńskich piaszczystych wapieni organodetrytycznych, sparytowych nad spągiem stosunkowo słabo scementowanego poziomu mioceńskich piasków kwarcowych	Chabudziński Łukasz	25.06.2010
TYTUŁ ZDJĘCIA: Konkrecje kalcytowe, które utworzyły się w stropowej części ławic organodetrytycznych wapieni sparytowych w początkowej fazie cementacji, widoczne w odsłonięciach wertebu koło Huty Różanieckiej AUTOR: Chabudziński Łukasz DATA WYKONANIA: 25.06.2010	Konkrecje kalcytowe, które utworzyły się w stropowej części ławic organodetrytycznych wapieni sparytowych w początkowej fazie cementacji, widoczne w odsłonięciach wertebu koło Huty Różanieckiej	Chabudziński Łukasz	25.06.2010
TYTUŁ ZDJĘCIA: Konkrecje kalcytowe, które utworzyły się w stropowej części ławic mioceńskich organodetrytycznych wapieni sparytowych w strefie pustek po ugięciu wapieni, przed zapełnieniem przestrzeni międzyławicowych przez czwartorzędowy materiał piaszczysto-pylasty, widoczne w odsłonięciach wertebu koło Huty Różanieckiej AUTOR: Chabudziński Łukasz DATA WYKONANIA: 25.06.2010	Konkrecje kalcytowe, które utworzyły się w stropowej części ławic mioceńskich organodetrytycznych wapieni sparytowych w strefie pustek po ugięciu wapieni, przed zapełnieniem przestrzeni międzyławicowych przez czwartorzędowy materiał piaszczysto-pylasty, widoczne w odsłonięciach wertebu koło Huty Różanieckiej	Chabudziński Łukasz	25.06.2010

Autor	Tytuł	Publikacja	Rok wydania	Uwagi	ISBN
Brzezińska-Wójcik T. & Harasimiuk M.	Tektoniczne i litologiczne uwarunkowania rozwoju form krasowych na Roztoczu	Materiały 43. Sympozjum Speleologicznego. Sekcja Speleologiczna Polskiego Towarzystwa Przyrodników im Kopernika, Zamość: 14-17	2009	Przegląd form krasowych	978-83-61191-24-7
Buraczyński J.	Zarys geomorfologii Roztocza Rawskiego	Annales UMCS Lublin B, 29 (1974): 47-76	1976	Skład chemiczny utworów wypełniających kieszenie krasowe	ISSN 0137-1983
Dobrowolski R.	Glacjalna i peryglacjalna transformacja rzeźby krasowej północnego przedpola wyżyn lubelsko-wołyńskich (Polska SE, Ukraina NW)	Wyd. UMCS, Lublin, ss. 184	2006	Strukturalne uwarunkowania rozwoju oraz wiek form krasowych; koncepcje rozwoju kieszeni, kominów i studni krasowych	83-227-2581-7
Jasionowski M.	Odsłonięcie miocenu na garbie Huty Różanieckiej	Przew. LXIX Zjazdu Naukowego Polskiego Towarzystwa Geologicznego: Budowa geologiczna Roztocza (100-lecie badań polskich geologów) Krasnobród, 23-26.IX.1998: 185-186.	1998	Litologia i właściwości skał	83-227-1251-0
Musiał T.	Litologia i właściwości surowcowe wapieni miocenu Roztocza	Rozprawy UW, Warszawa 265: 5-186	1987	Litologia i właściwości skał	ISSN 0509-7177
Pinińska J. & Dziedzic A.	Właściwości wytrzymałościowe i odkształceniowe skał. Część V, Region Lubelski. Katalog, 9	Zakład Geomechaniki, Instytut Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej, Wydział Geologii UW, Warszawa, ss 97 (karta 5.5. Huta Różaniecka)	2006	Litologia i właściwości skał	83-916310-3-6
Roniewicz P. & Wysocka A.,	Charakterystyka sedymentologiczna utworów środkowomioceńskich północno-wschodniej, brzeżnej strefy zapadliska przedkarpackiego	Prace Państw. Inst. Geol. CLXVIII: 83-96	1999	Litologia i właściwości skał
Wysocka A.	Clastic Badenian deposits and sedimentary environment of the Roztocze Hills across the Polish-Ukrainian border	Acta Geol. Polonica 52, 4: 535-561	2002	Litologia i właściwości skał	ISSN 0001-5709

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Zauważone błędy prosimy zgłaszać w Systemie Śledzenia Zagadnień CBDG - projekt: Geostanowiska CRGP 4.0, Kategoria: Geostanowiska WWW v.2.5.0