KDG: Kamieniołom w Józefowie - krasowe formy kopalne

Podgląd karty:

Drukuj

002177 : Kamieniołom w Józefowie - krasowe formy kopalne

Informacje ogólne Cechy fizyczne Stan aktualnyCharakterystyka geologicznaDokumentacja graficzna Opracowanie BibliografiaMapa Polski

1. Regiony strukturalne Polski:	synklinorium brzeżne (niecka brzeżna)
2. Wiek geologiczny:	baden holocen miocen
3.1 Litologia:	Wapienie Piaski (piaski, piaski z...)
3.2 Forma rzeźby terenu:	lej krasowy skarpa
3.3 Geneza:	krasowa
4. Opis geostanowiska:	Liczne struktury krasowe rozcinające górne warstwy skalne znajdują się w północnej części kamieniołomu w Józefowie. Kamieniołom rozciąga się wzdłuż pasma wzgórz józefowskich, w południowo-zachodniej strefie krawędziowej Roztocza Tomaszowskiego. Skały mioceńskie odsłaniają się na powierzchni w najwyższych pozycjach hipsometrycznych (270-275 m n.p.m.), niżej są przykryte cienką (do 1,5 m) na ogół ciągła pokrywą utworów deluwialnych. Studnie krasowe grupują się w północnej części kamieniołomu. Zinwentaryzowano je głównie w poziomie hipsometrycznym 250-260 m n.p.m. Formy wykazują czytelny związek z przebiegiem struktur spękaniowych w stropie mioceńskich gruboławicowych (blocznych) wapieni detrytycznych przewarstwionych cienkimi ławicami ilasto-mułowcowymi. Trzy studnie krasowe zinwentaryzowano w zachodniej ścianie skalnej o ekspozycji wschodniej. Studnie mają głębokość do 4,0 m i szerokości zmieniające się od 20 cm w ławicach wapienia detrytycznego do 40 cm na przeławiceniach. Druga grupa, kilkunastu studni, odsłania się na ścianie o ekspozycji południowej nieco bardziej na południe pośrodku północnej części kamieniołomu. Studnie są głębsze – od 7,0 m do 10,0 m i mają szerokość zmieniającą się od 100 cm w ławicach wapienia detrytycznego do 50 cm na przeławiceniach. Formy te w większości nawiązują do dominującego ciosu ortogonalnego NW-SE/NE-SW oraz drugorzędnego –N-S/W-E. Ku dołowi przechodzą w pionowe lub ukośne rozmycia i kanały. Dno i ściany form są wyścielone ciągłą warstwą masywnych iłów barwy ciemnoczerwono-brunatnej. Tę 5-10 cm otoczkę należy traktować jako przejaw wietrzenia chemicznego, efekt krasowienia – tzw. korę krasową. Zasadnicze wypełnienie stanowi masywna glina piaszczysta/piasek pylasty (z ok. 92% zwartością SiO2) z domieszką pojedynczych okruchów wapienia. Występowanie zjawisk i form krasowych jest związane ze zróżnicowaniem właściwości fizycznych skał wapiennych. Wynika to z bardzo różnorodnych warunków, w jakich następowała ich sedymentacja, a także z późniejszych procesów diagenezy i epigenezy. Zwłaszcza wapienie detrytyczne, w których tworzą się kominy krasowe, są znacznie zróżnicowane pod względem litologii – od odmian zbitych i twardych do bardzo porowatych i łatwo rozpadających się. Ich porowatość zmienia się od 6 do 40%, zawartość części nierozpuszczalnych w HCl zmienia się od około 4 do ponad 16%. Podobna jest natomiast zawartość CaCO3 – od około 84 do 96%. Rozwój zinwentaryzowanych studni krasowych należy wiązać ze zmieniającymi się warunkami klimatycznymi, najpierw neogenu, a następnie plejstocenu.

Kliknij na zdjęciu aby obejrzeć je w powiększeniu.

Zdjęcia	Tytuł	Autor	Data wyk.
TYTUŁ ZDJĘCIA: Widok ogólny na zachodnią ścianę skalną z widocznymi trzema studniami krasowymi w kamieniołomie w Józefowie AUTOR: Chabudziński Łukasz DATA WYKONANIA: 17.10.2010	Widok ogólny na zachodnią ścianę skalną z widocznymi trzema studniami krasowymi w kamieniołomie w Józefowie	Chabudziński Łukasz	17.10.2010
TYTUŁ ZDJĘCIA: Widok ogólny na dwie spośród trzech studni krasowych w zachodniej ścianie skalnej o ekspozycji wschodniej kamieniołomu w Józefowie AUTOR: Chabudziński Łukasz DATA WYKONANIA: 17.06.2010	Widok ogólny na dwie spośród trzech studni krasowych w zachodniej ścianie skalnej o ekspozycji wschodniej kamieniołomu w Józefowie	Chabudziński Łukasz	17.06.2010
TYTUŁ ZDJĘCIA: Widok ogólny na drugą grupę studni odsłaniających się na ścianie o ekspozycji południowej pośrodku północnej części kamieniołomu AUTOR: Chabudziński Łukasz DATA WYKONANIA: 17.10.2010	Widok ogólny na drugą grupę studni odsłaniających się na ścianie o ekspozycji południowej pośrodku północnej części kamieniołomu	Chabudziński Łukasz	17.10.2010
TYTUŁ ZDJĘCIA: Głębokie kominy krasowe w stropowej części odsłonięcia; po prawej stronie resztka studni krasowej AUTOR: Chabudziński Łukasz DATA WYKONANIA: 17.10.2010	Głębokie kominy krasowe w stropowej części odsłonięcia; po prawej stronie resztka studni krasowej	Chabudziński Łukasz	17.10.2010
TYTUŁ ZDJĘCIA: Kominy krasowe wypełnione masywnymi iłami barwy ciemnoczerwonej AUTOR: Chabudziński Łukasz DATA WYKONANIA: 12.11.2010	Kominy krasowe wypełnione masywnymi iłami barwy ciemnoczerwonej	Chabudziński Łukasz	12.11.2010
TYTUŁ ZDJĘCIA: Otoczka (kora krasowa) o miąższości 5-10 cm, na kontakcie wapieni detrytycznych; wnętrze formy jest wypełnione masywną gliną piaszczystą z domieszką pojedynczych okruchów wapienia nierównomiernie rozproszonych w matriksie AUTOR: Chabudziński Łukasz DATA WYKONANIA: 12.11.2010	Otoczka (kora krasowa) o miąższości 5-10 cm, na kontakcie wapieni detrytycznych; wnętrze formy jest wypełnione masywną gliną piaszczystą z domieszką pojedynczych okruchów wapienia nierównomiernie rozproszonych w matriksie	Chabudziński Łukasz	12.11.2010

Autor	Tytuł	Publikacja	Rok wydania	Uwagi	ISBN
Brzezińska-Wójcik T. & Harasimiuk M.	Tektoniczne i litologiczne uwarunkowania rozwoju form krasowych na Roztoczu	Materiały 43. Sympozjum Speleologicznego. Sekcja Speleologiczna Polskiego Towarzystwa Przyrodników im Kopernika, Zamość: 14-17	2009	Przegląd form krasowych na Roztoczu	978-83-61191-24-7
Buraczyński J.	Zarys geomorfologii Roztocza Rawskiego	Annales UMCS Lublin B 29 (1974): 47-76	1976	Skład chemiczny utworów wypełniających kieszenie krasowe	ISSN 0137-1983
Dobrowolski R.	Glacjalna i peryglacjalna transformacja rzeźby krasowej północnego przedpola wyżyn lubelsko-wołyńskich (Polska SE, Ukraina NW)	Wyd. UMCS, Lublin, ss. 184	2006	Strukturalne uwarunkowania rozwoju oraz wiek form krasowych; koncepcje rozwoju kieszeni, kominów i studni krasowych	83-227-2581-7
Harasimiuk M., Henkiel A. & Pękala K.	Development of karst processes in the vicinity of Frampol during the Pliocene and the Quaternary	Annales UMCS B, 24 (1969): 149-193	1971	Uwarunkowania rozwoju form krasowych na Roztoczu	bez ISBN/ISSN
Jaroszewski W.	Sedymentacyjne przejawy mioceńskiej ruchliwości tektonicznej na Roztoczu Środkowym	Przegląd Geologiczny 15, 8-9: 418-427	1977	Litologia, tektonika i właściwości skał	ISSN 0033-2151
Maruszczak H. & Wilgat T.	Rzeźba strefy krawędziowej Roztocza Środkowego	Annales UMCS, Lublin B 10: 1-109	1956	Pierwszy opis kominów krasowych w kamieniołomie w Józefowie	bez ISBN/ISSN
Musiał T.	Litologia i właściwości surowcowe wapieni miocenu Roztocza	Rozprawy. UW, Warszawa 265: 5-186	1987	Litologia i właściwości skał	ISSN 0509-7177
Pinińska J. & Dziedzic A.	Właściwości wytrzymałościowe i odkształceniowe skał. Część V, Region Lubelski. Katalog, t. 9	Zakład Geomechaniki, Instytut Hydrogeologii i Geologii Inżynierskiej, Wydział Geologii UW, Warszawa, ss. 97	2006	Litologia i właściwości skał mioceńskich	83-916310-3-6
Roniewicz P. & Wysocka A.	Charakterystyka sedymentologiczna utworów środkowomioceńskich północno-wschodniej, brzeżnej strefy zapadliska przedkarpackiego	Prace Państw. Inst. Geol., CLXVIII: 83-96	1999	Litologia i właściwości skał mioceńskich	ISSN 0866-9465
Wysocka A.	Clastic Badenian deposits and sedimentary environment of the Roztocze Hills across the Polish-Ukrainian border	Acta Geologica Polonica 52, 4: 535-561	2002	Litologia i właściwości skał mioceńskich	ISSN 0001-5709

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Zauważone błędy prosimy zgłaszać w Systemie Śledzenia Zagadnień CBDG - projekt: Geostanowiska CRGP 4.0, Kategoria: Geostanowiska WWW v.2.5.0