4. Opis geostanowiska: | Próg skalny ogranicza od zachodu i południowego zachodu wąskie spłaszczenie uformowane w partii grzbietowej Góry Bocheńskiej. Próg wznosi się ścianą o wysokości do około 10 m (fot. 1). Rozpoczyna się on w rejonie niższej (północnej) kulminacji Czubatki, stanowiącej najwyższą partię grzbietową Góry Bocheńskiej i - z przerwą na obniżenie między kulminacjami - ciągnie się nieomal do szczytu wyższej (południowej) kulminacji Czubatki.
W dolnej partii ściany (około 1 m) odsłonięta jest warstwa wapieni, zbudowanych przede wszystkim z mikrokrystalicznego mułu węglanowego, tzw. mikrytu. W tym tle skalnym widoczne są rozproszone tzw. ooidy, czyli kuliste grudki węglanowe, o wielkości ziarn piasku oraz wapienny materiał organogeniczny. Obecne są poziomy występowania owalnych (jajowatych) kolonii sinic (tzw. onkoidów), o nieregularnej, koncentrycznej strukturze i średnicach do około 3 cm (fot. 2). Sporadycznie spotyka się rozproszone, kilkucentymetrowe, fragmenty muszli ramienionogów (fot. 3) oraz szczątki łodyg liliowców (równoramienne pięciokąty i gwiazdki, o wielkości paru milimetrów).
Wyższe partie ściany (około 5 m) tworzą twarde, gruboławicowe, jasnobeżowe wapienie oolitowe, zbudowane niemal wyłącznie z ooidów. Ooidom towarzyszą szczątki liliowców.
Miejscami na dolnych powierzchniach ławic skalnych zachowały się kanały utworzone przez bezkręgowce, pełzające po dnie morskim. Mają one postać krętych wałeczków (podobnych do pozostawionych przez dżdżownice), o średnicy kilku milimetrów i długości kilkunastu centymetrów.
Na powierzchniach ścian wietrzenie ujawniło laminację skały. Obrazuje ona transport i osadzanie ooidów na dnie, zachodzące pod działaniem prądów morskich. Dominuje laminacja pozioma. Sporadycznie obserwuje się nachylenie laminacji, tzw. laminację przekątną, gdzie poszczególne pakiety lamin, nachylonych w róznych kierunkach, mają po kilkadziesiąt centymetrów miąższości (fot. 1).
Miejscami, w najwyższej części ściany i ponad nią, odsłaniają się wapienie młodsze od pakietu wapieni oolitowych. Są to ponownie wapienie ze szczątkami fauny i onkoidami, znane już spod wapieni oolitowych.
U podnóża ściany, na znacznych jej odcinkach, widoczna jest tzw. nisza niwalna o głębokości do kilkudziesięciu centymetrów i wysokości do około 1,2 m (fot. 4). Jest ona efektem niszczącego działania wód, które wielokrotnie zamarzają i rozmarzają w przypowierzniowej warstwie skały. Wody te pochodzą z roztapiania śniegu, zalegającego u podstawy ściany skalnej. Na dnie niszy niwalnej leży charakterystyczna warstwa rozdrobnionego gruzu skalnego.
Próg skalny na północ od niższej kulminacji Czubatki urozmaicają dwie jaskinie (Duża i Mała Dziurawa Studnia), oddalone od siebie o około 10 m. Ich lokalizację wyznaczają współrzędne: N50*48'32,2"/E20*18'59,1" i N50*48'3,7"/E20*18'59,5". Są to pionowe studnie krasowe o głębokościach odpowiednio 3,8 m i 3,2 m. Sięgają do podstawy ściany, a ich dna pokryte są gruzem. Górne otwory, o owalnym przekroju i średnicach około 2 m (fot. 5), zlokalizowane przy krawędzi progu. W południowo-zachodnich ścianach studzien znajdują się dolne otwory w postaci okien krasowych o wysokościach odpowiednio około 3 m i 1 m, pozwalające wejść do wnętrza (fot. 6, 7). Na ścianach studzien zachowały się skromne ślady rzeźby krasowej (fot. 8, 9), a w szczelinach powstały drobne "grzybki naciekowe". Miejscami wody krasowe ujawniły pierwotną poziomą laminację skały (fot. 10).
Około 70 m na północ od wyższej kulminacji Czubatki, przy ścianie powstał ostaniec, w postaci bloku skalnego o średnicy około 2 m i wysokości około 5 m (fot. 11). Został on odcięty przez erozję od ściany skalnej i oddzielony od niej szczeliną. Szczelina ta sięga w głąb do połowy wysokości ściany i na dnie ma niespełna 1 m szerokości. |