| 4. Opis geostanowiska: | W zarośniętych łomach (fot. 1) odsłonięte są dwie warstwy jasnobeżowych wapieni koralowcowych, tworzących dwie ławice, o miąższościach 30 cm (ławica dolna) i 60 cm (ławica górna). Licznie występują w nich gałązkowe koralowce Calamophylliopsis stockesi (M.-Edwards & Haime), należące do koralowców rafotwórczych, zachowane w pozycji życiowej (fot. 2). Gałązki koralowców tkwią w mikrytowym tle, czyli mikrokrystalicznym kalcycie, będącym kopalnym mułem węglanowym. Same gałązki są często przekrystalizowane, co uwydatniło kształt kolonii, lecz zatarło pierwotną strukturę wewnętrzną (fot. 3). Miejscami jednak widoczna jest budowa wewnętrzna (fot. 4), z tzw. septami - pionowymi przegrodami rozchodzącymi się promieniście, na podstawie których możliwe jest sprecyzowanie przynależności systematycznej.
Ławice koralowców rozdzielone są około 30 cm miąższości warstwą wapieni, które w mikrytowym tle skalnym zawierają muszle ramienionogów, małży i koralowców.
Warstwy skalne zapadają na południe pod kątem 16-20 stopni, dzięki czemu ku południowi obserwuje się coraz młodsze partie profilu.
Wyższą ławicę wapieni koralowcowych przykrywa kilkumetrowej miąższości kompleks wapieni oolitowych, czyli zbudowanych niemal wyłącznie z ooidów, czyli drobnych kuleczek wapiennych wielkości ziaren piasku (fot. 5, 6). Urozmaicają go kilkucentymetrowej miąższości wkładki wapieni mikrytowych z licznymi drobnymi muszlami małży Mya (fot. 7). W najniższej części kompleksu wapieni oolitowych, na powierzchniach granicznych ławic, obserwuje się nagromadzenia muszli małży i szczątków koralowców oraz kanały żerowiskowe mięczaków, wypełnione ooidami (fot. 8). Wapienie oolitowe dostępne są do obserwacji w łomach we wschodniej partii grzbietu, na jego południowym zboczu.
W profilu powyżej, ponad wapieniami oolitowymi, w sąsiedztwie drogi biegnącej u podnóża grzbietu góry Szczałep, odsłania się charakterystyczny poziom (około 0,5 m miąższości) wapieni onkolitowych (fot. 9), zbudowany z onkoidów - nieregularnych jajowatych kolonii sinicowych, wielkości ziarenek grochu. Jądrami onkoidów są drobne elementy szkieletowe bezkręgowców; w tym często ułamki muszli mięczaków lub ślimaków. Wokół jądra widoczne są koncentryczne powłoki kolonii sinicowej.
Partie profilu jury młodsze od wapieni koralowcowych i przykrywających je wapieni oolitowych odsłonięte są na polach na południe od grzbietu góry Szczałep. Są tu wapienie w różnym udziale zbudowane z mikrytowego mułu węglanowego, ooidów i drobnych okruchów muszli małży. Tu też obecna jest warstwa charakterystycznych muszlowców, złożonych wyłącznie z efektownych żebrowanych muszli Actinostreon gregarea. Wychodnia tych muszlowców znajduje się około 180-230 m na południe od drogi, biegnącej u podnóża grzbietu.
Z partiami profilu jury starszymi od wapieni koralowcowych zapoznać się można na północnych zboczach góry Szczałep, w dalej na zachód położonych partiach grzbietu. W gruzie zwietrzelinowym znajduje się tu: 1. wapienie mikrytowe z rozproszonymi muszlami ramienionogów i małży; 2. wapienie mikrytowe z domieszką ooidów; 3. wapienie oolitowe, zbudowane wyłącznie z ooidów; 3. wapienie pasiaste, w których widoczne jest warstwowanie w ułożeniu ooidów. Wapieniom pasiastym towarzyszą szare jednolite krzemienie (nie są to słynne krzemienie pasiaste).
Utwory wapienne obserwowane na grzbiecie i zboczach góry Szczałep powstały w późnej jurze, ściślej we wczesnym kimerydzie, w płytkomorskich środowiskach szelfowych, na obszarze tzw. płytkowodnej platformy węglanowej, w ekosystemach podobnych do obserwowanych współcześnie na Bahamach. |