| 1. Nazwa obiektu: |
Skały kambryjskie i ordowickie w nieczynnym kamieniołomie "Biesak"
|
| 2. Typ obiektu: |
odsłonięcie geologiczne sztuczne
|
| 3. Współrzędne GPS: |
Φ:
50° 50' 40,240"
Δ:
20° 34' 22,710"
|
| 4. Przynależność administracyjna: |
- świętokrzyskie - m. Kielce - M. Kielce (gm. miejska)
|
| 4.1 Miejscowość: |
Kielce
|
| 5. Kraina geograficzna: |
|
| 6. Opis lokalizacji obiektu: |
Kamieniołom stanowiący zarazem centrum rezerwatu jest osiągalny od strony wyciągów narciarskich na Stadionie i od dzielnicy Białogon. Drogę ze Stadionu znaczą żółte tablice ze strzałkami i odległościami do kamieniołomu. Chcąc się dostać od zachodu, od strony Białogonu należy wyjeżdżać z Kielc drogą w kierunku Chęcin i na skrzyżowaniu z sygnalizacją świetlną w Białogonie skręcić w lewo, ku wschodowi. Droga zrazu asfaltowa, szybko przejdzie w utwardzoną szutrową, pokona linię kolejową i po 100 metrach utknie na zaporze leśnej. Stąd zostawiwszy samochód dalej prosto przez las około 500 metrów.
|
| 7. Forma własności terenu: |
skarb państwa
|
| 8. Nr i nazwa arkusza mapy: |
815 Kielce
|
| 1. Długość: | od: 20 m do: 90 m |
| 2. Szerokość: | od: 5 m do: 10 m |
| 3. Wysokość: | od: 1 m do: 10 m |
| 4. Powierzchnia: | 1000 m2 |
| 5. Objętość: | brak |
| 6. Wysokość n.p.m.: | 360 m |
| 7. Inne mierzalne cechy: | brak |
| 1. Forma własności obiektu: | skarb państwa |
| 2. Status: | na obszarze chronionym |
| 3. Status - uwagi: | Geostanowisko położone jest w obrębie rezerwatu Biesak-Białogon. |
| 4. Stan zachowania obiektu: | |
| 5. Położenie | w pobliżu szlaku turystycznego |
| 6. Dostępność: | łatwo dostępny |
| 7. Ekspozycja: | dobrze wyeksponowany |
| 8. Ranga obiektu: | lokalna |
| 9. Uwagi o położeniu i dostępności: | brak |
| 10. Ocena atrakcyjności turystycznej: | |
| 11. Ocena atrakcyjności dydaktycznej: | |
| 12. Ocena atrakcyjności naukowej: | |
| 13. Ogólna ocena atrakcyjności obiektu: | Geostanowisko znajduje sie na obszarze kieleckiego Parku Kultury i Wypoczynku, obok szlaku turystycznego i ścieżek spacerowych. Złożone jest z kilku odsłonięć skał kambru i ordowiku występujących w nieczynnym kamieniołomie. Reprezentują one jedyne odkrywki osadów tego wieku na terenie Kielc i pasma Dymińsko-Posłowickiego. Występujące w obrębie geostanowiska piaskowce dolnego ordowiku - to najlepiej odsłonięta seria skalna tego systemu w zachodniej części Gór Świętokrzyskich. |
| 14. Pozostałe uwagi: | brak |
| 1. Regiony strukturalne Polski: |
- Góry Świętokrzyskie (antyklinorium świętokrzyskie)
|
| 2. Wiek geologiczny: | |
| 3.1 Litologia: |
- Zlepieńce
- Piaskowce
- Łupki ilaste
|
| 3.2 Forma rzeźby terenu: | |
| 3.3 Geneza: | |
| 4. Opis geostanowiska: | W nieczynnym kamieniołomie Biesak wydobywano piaskowce na kamień łamany do budowy murów. Z kamieniołomu wywożono urobek drogą transportową, która przebija północną ścianę łomu. Po obu stronach tej drogi w ścianie łomu odsłaniają się skały wczesnego kambru (około 530 mln. lat). Skały kambryjskie to jasnoszare piaskowce drobnoziarniste cienko- i średnioławicowe(5-25 cm). Ich ławice są miejscami rozdzielone cienkimi przewarstwieniami łupków ilastych i mułowcowych. Powierzchnie ławic uwidaczniają liczne nierówności - zgrubienia, nabrzmienia i zagłębienia - tak zwane hieroglify. Główny surowiec kamieniołomu - piaskowce wczesnego ordowiku (około 490 mln. lat) odsłonięte są dziś słabo. Wyeksploatowane po nich zagłębienie wypełnia woda. Tylko w północno-zachodniej, trudno dostępnej części byłego kamieniołomu, nad lustrem wody widać ławice zwięzłych, jasnoszarych, grubo- i średnioławicowych, drobnoziarnistych piaskowców kwarcowych. Miejscamim znajdowano w nich odciski bezzawiasowych ramienionogów Thysanotos siluricus i Acrothele ceratopygarum przesądzające o ordowickim wieku zawierających je skał.
W północnej części geostanowiska przebiega niewidoczna dziś strefa tektoniczna, wzdłuż której starsze skały kambru leżą w pozycji odwróconej na młodszych ordowickich. |
| 1. Opracowanie: |
|
| 2. Aktualizacje: |
| Autor aktualizacji |
Zakres zmian |
Andrzej Romanek
2017-12-12 19:55:48
|
Zmieniono tytuł, podano nowy opis lokalizacji obiektu, rozszerzono charakterystykę geologiczną, dodano zdjęcia.
typ: User
|
Romanek Andrzej
2018-01-26 19:04:16
|
Aktualizacja karty w ramach projektu Aktualizacja i utrzymanie Centralnego Rejestru Geostanowisk Polski (CRGP) .
typ: Process
|
Romanek Andrzej
2018-01-29 19:28:02
|
Koordynacja i weryfikacja merytoryczna karty
typ: Process
|
Romanek Andrzej
2018-02-06 18:46:41
|
Koordynacja i weryfikacja merytoryczna karty
typ: Process
|
Kowalska Maja
2018-02-06 21:26:13
|
Publikacja i udostępnienie karty
typ: Process
|
|
| Autor | Tytuł | Publikacja | Rok wydania | Uwagi | ISBN | | Tymoteusz Wróblewski | Obiekty przyrody nieożywionej w kieleckim obszarze metropolitalnym. | Geopark Kielce | 2007 | | | | Tymoteusz Wróblewski | Rezerwaty przyrody nieozywionej na terenie miasta Kielce | Geopark Kielce | 2008 | | | | Piotr Filonowicz | Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50000, arkusz KIELCE (815) | Instytut Geologiczny | 1973 | | | | Piotr Filonowicz | Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50000, arkusz KIELCE | Instytut Geologiczny | 1973 | | | | Wiesław Bednarczyk, Roman Chlebowski, Zbigniew Kowalczewski | Budowa geologiczna północnego skrzydła antykliny dymińskiej w Górach Świętokrzyskich. | Biuletyn Geologiczny Wydziału Geologii Uniwersytetu Warszawskiego tom 12. | 1971 | | |
|
Φ: 50,844511 Δ: 20,572975