KDG: Kamieniołom Szewce

Podgląd karty:

Drukuj

000807 : Kamieniołom Szewce

Informacje ogólne Cechy fizyczne Stan aktualnyCharakterystyka geologicznaDokumentacja graficzna Opracowanie BibliografiaMapa Polski

1. Regiony strukturalne Polski:	masyw paleozoiczny Gór Świętokrzyskich (masyw świętokrzyski)
2. Wiek geologiczny:	żywet fran
3.1 Litologia:	Wapienie
3.2 Forma rzeźby terenu:	wzgórze
3.3 Geneza:	morska tektoniczna
4. Opis geostanowiska:	W dzikim, zarośniętym kamieniołomie odsłania się kilkunastometrowy fragment profilu wapieni żywetu-franu (380 - 370 mln. lat temu). Są to średnioławicowe, szare wapienie obfitujące w skamieniałości wymarłej grupy dewońskich gąbek - stromatoporoidów. Były to organizmy kolonijne o szkielecie wapiennym. Kolonie przybierały rozmaite kształty: masywne, deskowate, lub masywne kapustopodobne, albo gałązkowe. Dokładna obserwacja szkieletów kolonii stromatoporoidów masywnych ujawnia ich siateczkowatą strukturę. W kamieniołomie Szewce szczególnie popularne są niewielkie kapustopodobne szkielety kolonii czasem z objawami spękania, złamania, lub pokruszenia - i wtedy we fragmentach. Oprócz wapieni ze stromatoporoidami masywnymi obecne są bardziej miękkie, wzbogacone w substancję ilastą, ławice przepełnione stromatoporoidami gałązkowymi - amfiporami (ławice amfiporowe). Całość profilu reprezentuje kopalne środowiska płytkomorskie - spokojniejsze na obszarach życia delikatnych organizmów gałązkowych, bardziej mobilne tam, gdzie dno morza zasiedlały organizmy o koloniach masywnych. Zazwyczaj w dolnych częściach poszczególnych ławic, w drobnokrystalicznym mule wapiennym, obecne są fragmenty kolonii stromatoporoidów, porozrywanych przez przydenne prądy. Ku górze ławicy środowisko stawało się spokojniejsze, obok stromatoporoidów pojawiają sią fragmenty gałązek amfiporowych. Górne partie ławic są to często kopalne kolonie amfiporowe, wzrastające w spokojnym środowisku. Ławice wapieni nachylone są ku południowi pod kątem 20-22 stopni. Widoczne są liczne struktury tektoniczne: spękania, lustra tektoniczne uskoków pionowych, a także uskok poziomy, wzdłuż którego skrzydło dolne przesunięte jest ku północy o 130 cm w stosunku do skrzydła górnego. Miejscami szczelina tego poziomego uskoku została zabliźniona grubokrystalicznym kalcytem. Powstanie takiego uskoku i przemieszczenia wymaga wysokich ciśnień o znacznej składowej poziomej (t. zw. warunków kompresyjnych), a te związane są z górotworczą działalnością tektoniczną. Nie sposób udowodnić w kamieniołomie kiedy struktura ta powstała. Tu wiadomo jedynie, że musiało to nastąpić po utworzeniu i zeskaleniu wapieni, w których występuje.

Kliknij na zdjęciu aby obejrzeć je w powiększeniu.

Zdjęcia	Tytuł	Autor	Data wyk.
TYTUŁ ZDJĘCIA: Średnioławicowe wapienie nachylone ku południowi. Niezbyt wyraźnie widoczne kolonie masywnych stromatoporoidów. AUTOR: Romanek Andrzej DATA WYKONANIA: 06.10.2009	Średnioławicowe wapienie nachylone ku południowi. Niezbyt wyraźnie widoczne kolonie masywnych stromatoporoidów.	Romanek Andrzej	06.10.2009
TYTUŁ ZDJĘCIA: Przebieg poziomego uskoku (na jego powierzchni wisi młotek). AUTOR: Romanek Andrzej DATA WYKONANIA: 06.10.2009	Przebieg poziomego uskoku (na jego powierzchni wisi młotek).	Romanek Andrzej	06.10.2009
TYTUŁ ZDJĘCIA: Ławice wapieni dewońskich w ścianie nieczynnego kamieniołomu Szewce, podścielonej powierzchnią nachyloną zgodnie z upadem warstw. Widok od wejścia do wyrobiska. AUTOR: Złonkiewicz Zbigniew DATA WYKONANIA: 12.01.2016	Ławice wapieni dewońskich w ścianie nieczynnego kamieniołomu Szewce, podścielonej powierzchnią nachyloną zgodnie z upadem warstw. Widok od wejścia do wyrobiska.	Złonkiewicz Zbigniew	12.01.2016
TYTUŁ ZDJĘCIA: Kolonia stromatoporoidów przez wietrzenie wypreparowana w ścianie kamieniołomu. AUTOR: Złonkiewicz Zbigniew DATA WYKONANIA: 12.01.2016	Kolonia stromatoporoidów przez wietrzenie wypreparowana w ścianie kamieniołomu.	Złonkiewicz Zbigniew	12.01.2016
TYTUŁ ZDJĘCIA: Fragmenty kolonii stromatoporoidów i amfiporoidów na zwietrzałej powierzchni wapieni w ścianie kamieniołomu. AUTOR: Złonkiewicz Zbigniew DATA WYKONANIA: 12.01.2016	Fragmenty kolonii stromatoporoidów i amfiporoidów na zwietrzałej powierzchni wapieni w ścianie kamieniołomu.	Złonkiewicz Zbigniew	12.01.2016
TYTUŁ ZDJĘCIA: Kolonia gałązkowych amfiporoidów na zwietrzałej powierzchni wapieni. AUTOR: Złonkiewicz Zbigniew DATA WYKONANIA: 12.01.2016	Kolonia gałązkowych amfiporoidów na zwietrzałej powierzchni wapieni.	Złonkiewicz Zbigniew	12.01.2016
TYTUŁ ZDJĘCIA: Uskok nasuwczy w środkowej partii ściany kamieniołomu. Strzałkami zaznaczono przebieg powierzchni uskoku w ścianie kamieniołomu. Dłonie oparte na skrzydłach uskoku (prawa na nasuniętym, górnym skrzydle północnym) obrazują amplitudę przesunięcia. AUTOR: Złonkiewicz Zbigniew DATA WYKONANIA: 12.01.2016	Uskok nasuwczy w środkowej partii ściany kamieniołomu. Strzałkami zaznaczono przebieg powierzchni uskoku w ścianie kamieniołomu. Dłonie oparte na skrzydłach uskoku (prawa na nasuniętym, górnym skrzydle północnym) obrazują amplitudę przesunięcia.	Złonkiewicz Zbigniew	12.01.2016
TYTUŁ ZDJĘCIA: Żyła grubokrystalicznego szarego kalcytu (między liniami przerywanymi) zabliźniająca szczelinę uskoku nasuwczego. Biała skala ma długość 5,5 cm. AUTOR: Złonkiewicz Zbigniew DATA WYKONANIA: 12.01.2016	Żyła grubokrystalicznego szarego kalcytu (między liniami przerywanymi) zabliźniająca szczelinę uskoku nasuwczego. Biała skala ma długość 5,5 cm.	Złonkiewicz Zbigniew	12.01.2016
TYTUŁ ZDJĘCIA: Lustro tektoniczne uskoku o pionowej powierzchni, wzdłuż której nastąpiło przesunięcie mas skalnych równoległe do uławicenia warstw. Północno-wschodnie podnóże ściany kamieniołomu. AUTOR: Złonkiewicz Zbigniew DATA WYKONANIA: 12.01.2016	Lustro tektoniczne uskoku o pionowej powierzchni, wzdłuż której nastąpiło przesunięcie mas skalnych równoległe do uławicenia warstw. Północno-wschodnie podnóże ściany kamieniołomu.	Złonkiewicz Zbigniew	12.01.2016

Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy

Zauważone błędy prosimy zgłaszać w Systemie Śledzenia Zagadnień CBDG - projekt: Geostanowiska CRGP 4.0, Kategoria: Geostanowiska WWW v.2.5.0