| 1. Nazwa obiektu: |
Wapienie litotamniowe w Suchowoli
|
| 2. Typ obiektu: |
odsłonięcie geologiczne sztuczne
|
| 3. Współrzędne GPS: |
Φ:
50° 39' 03,790"
Δ:
20° 45' 29,800"
|
| 4. Przynależność administracyjna: |
- świętokrzyskie - kielecki - Chmielnik
|
| 4.1 Miejscowość: |
Suchowola
|
| 5. Kraina geograficzna: |
|
| 6. Opis lokalizacji obiektu: |
Z Pierzchnicy 5200 m na południe drogą w kierunku Chmielnika. Z niej w lewo, na wschód w utwardzony zjazd między leśne młodniki. Stąd pieszo 460 m drogą gruntową na wschód i w lewo, na północ drogą polną prowadzącą do widocznego z dala wyrobiska/wysypiska.
|
| 7. Forma własności terenu: |
samorząd
|
| 8. Nr i nazwa arkusza mapy: |
885 Chmielnik
|
| 1. Długość: | do: 110 m |
| 2. Szerokość: | do: 40 m |
| 3. Wysokość: | do: 8 m |
| 4. Powierzchnia: | brak |
| 5. Objętość: | brak |
| 6. Wysokość n.p.m.: | 280 m |
| 7. Inne mierzalne cechy: | brak |
| 1. Forma własności obiektu: | samorząd |
| 2. Status: | poza obszarem chronionym |
| 3. Status - uwagi: | brak |
| 4. Stan zachowania obiektu: | |
| 5. Położenie | na uboczu |
| 6. Dostępność: | łatwo dostępny |
| 7. Ekspozycja: | wymagający przygotowania do ekspozycji |
| 8. Ranga obiektu: | lokalna |
| 9. Uwagi o położeniu i dostępności: | brak |
| 10. Ocena atrakcyjności turystycznej: | |
| 11. Ocena atrakcyjności dydaktycznej: | |
| 12. Ocena atrakcyjności naukowej: | |
| 13. Ogólna ocena atrakcyjności obiektu: | brak |
| 14. Pozostałe uwagi: | brak |
| 1. Regiony strukturalne Polski: |
- zapadlisko przedkarpackie
|
| 2. Wiek geologiczny: | |
| 3.1 Litologia: |
- Wapienie organodetrytyczne
|
| 3.2 Forma rzeźby terenu: | |
| 3.3 Geneza: | |
| 4. Opis geostanowiska: | Na północnym pograniczu wychodni skał miocenu i wychodni skał paleozoicznych Gór Świętokrzyskich znajduje się zarzucone odsłonięcie wapieni litotamniowych stopniowo zamieniające się w śmietnisko.
Na kilku fragmentach ścian odsłaniają się tu białe, miękkie, maziste wapienie litotamniowe. Tworzy je masa drobnych okruchów zwapnień plech glonów z grupy litotamniów. Oprócz pokruszonych wapiennych inkrustacji i naskorupień w skład wapieni wchodzą także wapienne szkielety mszywiołów i otwornic. W górnej części odsłonięcia materiał węglanowy jest bardziej zwięzły i tworzy cienkie ławice skalne. Ławice te leżą poziomo a więc od czasu swego powstania nie zostały poruszone przez procesy tektoniczne.
Na podstawie obecności przewodnich otwornic ustalono, że wapienie z Suchowoli reprezentują dolną część kompleksu skał mioceńskich na południowych peryferiach Gór Świętokrzyskich. Utworzyły się we wczesnym górnym miocenie (tortonie - około 10 milionów lat temu).
Odsłonięcie w Suchowoli ujawnia budowę skał występujących powszechnie na północnych peryferiach wychodni skał mioceńskich i tworzących tam kompleks o miąższości kilkudziesięciu metrów. Tak znaczna masa materiału litotamniowego sugeruje, że rozległe, przybrzeżne połacie dna mioceńskiego morza pokrywały glonowe łąki i dowodzi ogromnych możliwości produkcji w nich węglanu wapnia. Jednocześnie drobnookruchowy charakter tych skał wskazuje na niezwykle aktywną rolę czynników niszczących (kruszących) glonowe węglany i wymiatających rozdrobniony materiał ze strefy brzegowej ku partiom zbiornika morskiego o mniejszej energii. |
| 1. Opracowanie: |
|
| 2. Aktualizacje: |
brak aktualizacji |
| Autor | Tytuł | Publikacja | Rok wydania | Uwagi | ISBN | | Romanek Andrzej | Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50000, arkusz Chmielnik (885) | Instytut Geologiczny | 1982 | | | | Romanek Andrzej | Objaśnienia do Szczegółowej mapy geologicznej` Polski w skali 1:50000, arkusz Chmielnik (885) | Instytut Geologiczny | 1982 | | | | Kowalewski Kazimierz | Stratygrafia miocenu Polski ze szczegółnym uwzględnieniem południowego obrzeżenia Góe Swietokrzyskich | Kwartalnik Geologiczny, tom 2, nr 1. | 1958 | | | | Pawłowski Stanisław | Zarys budowy geologicznej okolic Chmielnika - Tarnobrzega. W: Przewodnik 38 Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego w Tarnobrzegu. | Wydawnictwa Geologiczne | 1965 | | | | Pawłowska Katarzyna | Syntetyczny opis litostratygraficzny osadów miocenu na obszarze między Chmielnikiem i Tarnobrzegiem. W: Przewodnik 38 Zjazdu Polskiego Towarzystwa Geologicznego w Tarnobrzegu. | Wydawnictwa Geologiczne | 1965 | | | | Radwański A. | Transgresja dolnego tortonu na południowych stokach Gór Świętokrzyskich (strefa zatok i ich przedpola) | Acta Geologica Polonica, t., 19. | 1969 | | |
|
Φ: 50,651053 Δ: 20,758278