| 1. Nazwa obiektu: |
Wapienie ziarniste i margle miocenu w Śladkowie Małym
|
| 2. Typ obiektu: |
odsłonięcie geologiczne sztuczne
|
| 3. Współrzędne GPS: |
Φ:
50° 34' 31,070"
Δ:
20° 44' 01,910"
|
| 4. Przynależność administracyjna: |
- świętokrzyskie - kielecki - Chmielnik
|
| 4.1 Miejscowość: |
Śladków Mały
|
| 5. Kraina geograficzna: |
|
| 6. Opis lokalizacji obiektu: |
Z drogi 73 500 m na południe od Śladkowa Małego naprzeciw drogowskazu „Kargów” pieszo (gdy sucho można kilkaset metrów podjechać) na zachód droga gruntową około 750 m. Na szczycie wyraźnego pagórka 200 m na prawo (na północ) od drogi wyrobisko mioceńskich wapieni.
|
| 7. Forma własności terenu: |
prywatna
|
| 8. Nr i nazwa arkusza mapy: |
884 Pińczów
|
| 1. Długość: | do: 50 m |
| 2. Szerokość: | do: 45 m |
| 3. Wysokość: | do: 5 m |
| 4. Powierzchnia: | brak |
| 5. Objętość: | brak |
| 6. Wysokość n.p.m.: | 254 m |
| 7. Inne mierzalne cechy: | brak |
| 1. Forma własności obiektu: | prywatna |
| 2. Status: | poza obszarem chronionym |
| 3. Status - uwagi: | brak |
| 4. Stan zachowania obiektu: | |
| 5. Położenie | na uboczu |
| 6. Dostępność: | łatwo dostępny |
| 7. Ekspozycja: | dobrze wyeksponowany |
| 8. Ranga obiektu: | lokalna |
| 9. Uwagi o położeniu i dostępności: | brak |
| 10. Ocena atrakcyjności turystycznej: | |
| 11. Ocena atrakcyjności dydaktycznej: | |
| 12. Ocena atrakcyjności naukowej: | |
| 13. Ogólna ocena atrakcyjności obiektu: | brak |
| 14. Pozostałe uwagi: | brak |
| 1. Regiony strukturalne Polski: |
- zapadlisko przedkarpackie
|
| 2. Wiek geologiczny: | |
| 3.1 Litologia: |
- Wapienie organodetrytyczne
- Piaski (piaski, piaski z...)
- Margle
|
| 3.2 Forma rzeźby terenu: | |
| 3.3 Geneza: | |
| 4. Opis geostanowiska: | W śladkowskim łomie odsłaniają się osady o wieku zbliżonym do opisywanych w geostanowiskach z okolic Podmaleńca, Przyłazków, Szydłowa, a zupełnie juz blisko - Skorzowa i Szańca. Utwory ze Śladkowa Małego są zarówno podobne do prezentowanych we wspomnianych geostanowiskach jak i od nich różne. Łączy je powszechna, obfita obecność ziaren litotamniowych stanowiących podstawowy materiał skalny, jak również ułożenie tych ziaren w postaci rozmaitych typów warstwowań świadczących o wysokiej energii środowiska, w jakim osady się tworzyły.
Różnice, zwłaszcza wobec skał podobnego wieku najbliżej położonych na Kamnicy koło Szańca i w Skorzowie nad parkingiem sprowadzają się do drobniejszych w Śladkowie ziaren litotamniowych bez obecności otoczaków i okruchów skał swiętokrzyskich oraz obecności wyraźnych przeławiceń marglistych świadczących o okresowym spadku energii środowiska i osadzaniu wtedy jedynie pyłu ilasto-węglanowego. W Śladkowie, wśród wapieni ziarnistych występują również dwa cienkie (po 5 cm.) przewarstwienia drobnoziarnistych, poziomo laminowanych piasków.
Śladkowskie odsłonięcie stwarza dobrą okazję do dyskusji na temat przekształcania luźnego osadu w twardą, litą skałę. Tu twardymi i zestalonymi są wapienie ziarniste. Wkładki piaszczyste i margliste są miękkie, lub wyraźnie słabiej zestalone (zdiagenezowane). Ale i w obrębie wapieni ziarnistych stopień diagenezy jest znacząco różny. W caliźnie wapieni obecne są liczne, nieregularne pustki skąd materiał skalny został usunięty przez procesy wietrzeniowe. Uzasadnione jest przypuszczenie, że skutki działalności tych procesów są wprost proporcjonalne do zwięzłości skały. Im zwięzłość mniejsza, tym działalność wietrzeniowa (zamróz, erozja mechaniczna i chemiczna - krasowa) skuteczniejsza. Zatem stopień diagenezy wapieni ziarnistych jest w ich obrębie zmienny nie tylko w profilu, ale także obocznie. W efekcie dochodzi do powstania wietrzeniowych „jaskiń”, zagłębień i pustych, nieregularnych przestrzeni po partiach skały, w których ziarna zespolone były słabiej. |
| 1. Opracowanie: |
|
| 2. Aktualizacje: |
brak aktualizacji |
| Autor | Tytuł | Publikacja | Rok wydania | Uwagi | ISBN | | Senkowicz Edward | Szczegółowa mapa geologiczna Polski w skali 1:50000, arkusz Pińczów (884) | Instytut Geologiczny | 1958 | | | | Czapowski Grzegorz | Osady barierowe w górnym miocenie południowego obrzeżenia Gór Świetokrzyskich | Przegląd Geologiczny | 1984 nr 4 | | | | Rutkowski Jacek | Detrytyczne osady sarmatu na południowym obrzeżeniu Gór Świetokrzyskich | PAN Oddział w Krakowie, Prace geologiczne 100 | 1976 | | | | Roniewicz Piotr, Wysocka Anna | Uwagi o mioceńskiej sedymentacji pomiędzy Szydłowem a Smerdyną, południowo-wschodnie obrzeżenie Gór Świętokrzyskich | Przegląd Geologiczny | 2001, nr 7 | | | | Radwański A. | Transgresja dolnego tortonu na południowych stokach Gór Świętokrzyskich (strefa zatok i ich przedpola) | Acta Geologica Polonica, t., 19. | 1969 | | | | Chwalik-Borowiec A. | Rzeźba terenu parków krajobrazowych Ponidzia | Świętokrzyskie i Nadnidziańskie Parki Krajobrazowe | 2013 | | 978-83-87900-33-5 |
|
Φ: 50,575297 Δ: 20,733864